Киир

Киир

Өбүгэлэрбит дьиэ эйгэтин тупсарар үгүс ньымалаахтар, үтүө сүбэлээхтэр.

Дьиэ эмиэ киһи курдук сүрдээх “энергиялаах”,
ол эйгэ дьиэ иччитэ буолар. Дьиэ иччитин кытта киһи санаатынан кэпсэтэ, махтана, көрдөһө, ыраастыы сылдьыахтаах. Кэмиттэн кэмигэр алаадьы астаан дьиэҕит иччитин маанылыыр буолуҥ. 

Дьиэҕэ олорор дьон үөрэ-көтө сылдьаллара, үчүгэйи саныыллара дьиэ эйгэтигэр үчүгэйинэн эрэ дьайар. Оччоҕо дьиэ иһэ сырдык, ыраас, истиҥ эйгэлэнэр. Оннук дьиэҕэ киһи кута-сүрэ тохтуур, үөрүү-көтүү үксүүр, оҕолор туруктара бөҕө буолар, нус-хас олох түстэнэр.
     
Оттон дьиэҕэ этиһии, кыыһырсыы, хоморуйуу, арыгылааһын, тугу эрэ быһаарсаары, дьаһайаары, олоххо буолбут түгэннэри саныы-саныы араас курус санааҕа ылларан санаа оонньуута баар буоллаҕына дьиэ эйгэтэ (аурата) ыһыллар. Оннук энергиялаах дьиэ куһаҕаны тардар буолар, ыарыы, тумуу, кыһалҕа үксээн барар. 

Дьон ыарыйдаҕына, ыарыһах киһи ыар санаата, муунтуйуута эмиэ дьиэ эйгэтин киртитэр. Өлүү таҕыстаҕына эмиэ ыар тыын бүрүүкүүр. Дьиэ эйгэтэ киртийбит буоллаҕына киһи утуйбут уутун хаммат, баттатар, куһаҕан түүллэри көрөр, арыт ардыгар “дьиэ иһигэр туох эрэ күлүгүн көрдүм, этим тарта” диэн арааһы этэр буолаллар.
    
Ыарыы, өлүү, кыыһырсыы, этиһии кэнниттэн дьиэ эйгэтин хайаан да ырастыыр ордук. Онно аналлаах өбүгэ үтүө үгэһэ көмөлөһүөн сөп. Эбэтэр айылҕалаах киһини ыҥыран дьиэни көрдөрүөххэ, ыраастатыахха сөп.
   
Дьиэ эйгэтин тупсарар, бөҕөргөтөр туһааннаах оттору уматан, буруолатан, уотунан, дэйбииринэн ыраастыахха сөп. Уонна харысхаллары, үчүгэй ойуулары, оҥоһуктары туһаныахха эмиэ сөп.

Дьиэ далбар хотуна тапталын иэйиитинэн дьиэтин эйгэтин тупсарар кыахтаах. Дьиэҕин таптыыр буоллаххына, астынар, сууйа–сото, хомуйа-бэрийэ сылдьар буоллаххына, дьиэҥ эйгэтин биллэ тупсараҕын. Өбүгэлэрбит дьахтар сирдээҕи анала ''иэримэ дьиэни иччилээччи, аал уоту араҥаччылааччы, төрүөх ыччаты төлкөлөөччү'' диэн мээнэҕэ эппэттэр, онон бу айылгыгын олоххо сөпкө тутун. 

Оччоҕо дьиэ иһэ сылаас, ыраас, истиҥ эйгэлэнэр, дьол уйата буолар. Дьиэҕит эйгэтин харыстааҥ, тупсара сылдьыҥ, бэйэ бэйэҕитин харыстаһыҥ.

Дьоллоох буолуҥ!

Саха киһитэ барахсан,
Өбүгэ үтүө үгэһин утумнаан,
Өркөн өйүҥ өрөгөйдөөн,
Сайдам санааҥ салайан,
Эрчимнээх эрэлиҥ кынаттаан,
Истиҥ иэйииҥ угуттаан,
Дьоллоох олоҕу оҥостун,
Саха саргытын салай,
Кэтит кэскили түстээ!
Тускуо!


бассаап ситимиттэн сүбэ

Санааҕын суруй