АЛРОСА эрэллээх партнёрун булла

АЛРОСА 2050 сылга диэри сыалламмыт экологическай уонна климатическай стратегияны 2030 сылга диэри олоххо киллэриигэ ылыста. Бырайыак стратегическай консултаанын быһыытынан McKinsey & Company диэн аан дойдутааҕы консталтинговай хампаанньа үлэлиир. Бу стратегия АЛРОСА климатическай уонна экологическай кутталы аччатыыга ыытыллар үлэ көдьүүһүн үрдэтэр сыаллаах.

Эспиэрдэр АЛРОСА производствоҕа эбийиэктэрин ымпыгар-чымпыгар тиийэ үөрэтиэхтэрэ, улуустарга буолар турар экологическай быһыы-майгы хас да сыллаах чинчийиитин анаалыстыахтара. Ити уонна да атын дааннайдар түмүктэринэн стратегическай докумуоннар бэлэмнэниэхтэрэ. Олор 2022 сыл бастакы кыбаарталыгар АЛРОСА кэтиир сэбиэтин көрүүтүгэр киириэхтэрэ.

“Биисинэһи сайыннарыы уонна табыгастаах салайыы аан дойду экэниэмикэтин сарбыллыбат чааһа буолла. Хампаанньа ситиһиитэ кини төһө көдьүүстээх үлэлээҕиттэн, экология уонна олох-дьаһах өттүнэн төһө эппиэтинэстээҕиттэн тутулуктанар”, – диэн АЛРОСА генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов бэлиэтиир.

Алмааһы хостуур хампаанньа сыллата 500-кэ чугаһыыр социальнай эбийиэктэри уонна айылҕаны харыстааһыҥҥа туһуланар көҕүлээһини олоххо киллэрэр. Итилэргэ “Алмазы помогают” глобальнай бырагыраама чэрчитинэн сыллата киирэр үп 8 бырыһыанын аныыр. АЛРОСА социальнай уонна экологическай имбэстииссийэтэ сылга 20-25 млрд. солк. тэҥнэһэр.

АЛРОСА экологическай куонкуруска сайаапкалары ылар

АЛРОСА экологическай киинэ «TH!NK GREEN» диэн тулалыыр эйгэни харыстааһын бырайыагар эрэгийиэннээҕи куонкуруска кыттарга сайаапканы ылыы болдьоҕун 2021 сыл сэтинньи 3 күнүгэр диэри уһатта. Биэс бастыҥ бырайыак аһаҕас интэриниэт-куоластааһын түмүгэр талыллыа. Түмүктүүр түһүмэххэ финалистартан кыайыылааҕы куонкурус хамыыһыйата быһаарыа. АЛРОСА экологическай бырайыагын олоххо киллэриигэ биир мөлүйүөн солкуобайга диэри үбү көрүөҕэ.

Көҕүлээһиннэр тулалыыр эйгэни харыстааһыҥҥа, айылҕаҕа антропогеннай ноҕуруусканы аччатыыга, АЛРОСА аахсыйалаахтарын ахсааннарыгар киирэр Анаабыр, Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Ленскэй, Мииринэй, Ньурба, Өлөөн, Сунтаар курдук Саха сирин оройуоннарын сиригэр-уотугар экологическай өйү-санааны олохсутууга салаллыахтара.

“Экология өттүнэн үөрэхтээһин, сырдатыы систиэмэтин сайыннарыы – АЛРОСА экологтарын үлэтин биир сүрүн хайысхата. Тулалыыр эйгэни харыстааһыҥҥа ыытыллар үлэ сайдыытыгар волонтерскай хамсааһын тэнийиитэ, актыыбынай уонна үтүө санаалаах дьон кыттыһыыта улахан оруоллаах. Холобур, биир эмэ киһи дьиэтиттэн чугас паарканы тутуу эбэтэр ботаническай сааты тэрийии курдук экологическай сыаннастаах кэрэхсэбиллээх этиилээх буоллаҕына, ону олоххо киллэриигэ биһиги көмөлөһүөхпүтүн сөп”, – диэн этэр АЛРОСА Экологическай киинин салайааччыта Полина Анисимова.

«TH!NK GREEN» куонкуруска АЛРОСА акционер-улуустарыгар олорор сокуоннай саастарын сиппит дьон, юридическай сирэйдэр уонна иккиттэн элбэх киһиттэн састааптаах бырайыактаах хамаандалар кыттар кыахтаахтар. Куонкурус түмүгэ бу сыл бүтүүтэ тахсара былааннанар. Сайаапканы Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. электроннай аадырыска ыытаҕыт. Сиһилии https://www.thinkgreen.alrosa.ru саайка билсиэххитин сөп.

АЛРОСА Удачнайдааҕы кэмбинээккэ аптамаат систиэмэни киллэрдэ

АЛРОСА гидротэхиниичэскэй оҥоһуктарга тахсар кутталлаах быһыыны-майгыны аччатыыга анаммыт бырагыраама уочараттаах түһүмэҕин ситиһиилээхтик түмүктээтэ. Удачнайдааҕы хайаны байытар кэмбинээт “хвостохранилище” дэнэр радиоактыыбынай, токсичнай уонна да атын тобохтору харайар анал сиригэр аптамаат систиэмэни киллэрии ити тутуулары көрө-истэ олорорго, диагностическай көрдөрүүлэри кэмигэр тутан быһаарарга кыаҕы биэрэр.

Удачнайдааҕы кэмбинээт икки итинник тутуулаах. Арҕаа Киэҥ уонна Саҥа үрүйэлэргэ баар тутуулары 12 нүөмэрдээх баабырыка мониториҥҥа уонна экспуатацияҕа сулууспатын профильнай подразделениетын исписэлиистэрэ көрөллөр-истэллэр. “Эрдэ исписэлиистэр кыраабыгынан эбийиэктэргэ тиийэн, эт илиилэринэн наадалаах мээрэйдэри ылаллара. Пьезометрическэй скважинаҕа уонна аһаҕас ууларга уу таһымын бэрэбиэркэлииллэрэ, термоскважина дириҥин кыраадыһын мээрэйдииллэрэ. Саҥа систиэмэ ГТС-ка турар хонтуруоллуур-мээрэйдиир аппаратура туругун аптамаат көмөтүнэн көрдөрөр. Онон чопчу, чуолкай информацияны ханна да ыраата барбакка түргэнник тутар кыахтанабыт. Туох эмит мэһэй, күүтүллүбэтэх быһыы-майгы буоллаҕына, систиэмэ тута мониторинг сулууспатын исписэлиистэригэр биллэрэр”, – диэн ити үлэни Удачнайдааҕы хайаны байытар кэмбинээт дириэктэрэ Сергей Павленко быһаарар.

АЛРОСА хампаанньа ГТС эбийиэктэригэр ситимэ суох мониторинг аптамаат систиэмэтин олоххо киллэрэр суол каартатын биһирээтэ. Ити үлэ үс түһүмэҕинэн ыытыллыа. Бастакы түһүмэххэ 2020 сыллаахха ситимэ суох аптамаат систиэмэ 14 №-дээх Айхаллааҕы хайаны байытар кэмбинээт ГТС эбийиэгэр киллэриллибитэ. Суол каартатын иккис түһүмэҕин чэрчитинэн 2021 сыллаахха бырайыак Удачнайдааҕы кэмбинээккэ киирдэ. Оттон 2022 сылга систиэмэ Мииринэйдээҕи уонна Ньурбатааҕы хайаны байытар кэмбинээттэр эбийиэктэригэр туруохтаах. Ити кэнниттэн Мииринэй, Удачнай, Айхал уонна Накыын ГТС хампаанньаларыгар киллэриллиэҕэ.

Аппараатынан хонтуруолга көһүү күүппэтэх өттүттэн түбэлтэлэргэ түбэһиини аччатыа, тутуулар туруктарын харыстыа, ону тэҥэ үлэ хаамыытын кэтээһиҥҥэ, түмүгү таһаарыыга биллэр чэпчэтиилэри оҥоруо.

Арктика зонатыгар маһы олордорго холоннулар

Анаабыр улууһугар “Маят” бириискэҕэ Морҕоҕор учаастагын чугаһыгар даурскай тиит мас 1800 үнүгэһэ олордулунна. Барыта 9000 м2 сир эспэримиэн былаһааккатыгар кубулуйда.

Бу үлэни “Хотугу сир прикладной экологията” билим институтун үлэһитэ, биологическай билим хандьыдаата Алексей Никифоров кэтээн көрөр.

“Уһук хотугу сиргэ маннык хайысхалаах үлэни ыытыыга сүрүн ыарахаттары тырааныспар логистикатыгар көрүстүбүт. Бырайыакка өссө сыл саҕаланыыта бэлэмнэммиппит. Оччолорго кыһыҥҥы суолунан органическай уоҕурдууну ыытан, сири ириэриигэ үлэни ыыппыппыт. Билигин даурскай тиит мас сиэмэтиттэн тахсыбыт үүнээйини тэҥэ хас да сылга болдьохтоох оттор олордулуннулар. Ити оттор тиит мас үүнүүтүгэр көмө буолуохтаахтар. Хотугу дойду тыйыс килиимэтигэр ыытыллар үлэ уустугун үрдүнэн, биһиги бастакы үлэбититтэн астынан олоробут”, – диэн учуонай Алексей Никифоров санаатын үллэстэр.

Сири рекультивациялааһын – хас да түһүмэхтэн турар улахан үлэ. Бу иһигэр сири тэхиньиичэскэй уонна биологическай өттүнэн, ону тэҥэ хастарыы үлэтин кэнниттэн чөлүгэр түһэрии үлэлэр киирэллэр. Рекультивация үлэтэ сир үрдэ чиҥ туруктаах үүнээйинэн бүрүлүннэҕинэ эрэ түмүктэммитинэн ааҕыллар.

АЛРОСА экологтара үүнээйи олордуллубут сирин үс учаастакка араардылар. Хас учаастак аайы араас үлэ ыытылынна. Ол курдук, биир учаастакка хара буорга, иккискэ минеральнай уоҕурдууга, үһүскэ атын биологическай компоненнар көмөлөрүнэн үүнээйи олордулунна. Халлаан этэҥҥэ туран, үлэ харгыһа суох ыытылынна. Тиит мас 1800 үнүгэһэ Исток өрүс кытылыгар саҥа олоҕу саҕалыахтара.

Андрей Шилов