Саха сиригэр бэлиэтэнэр буруйу оҥоруу субуоккатыгар Мииринэй оройуона субу-субу “күөрэйэр”. Бастатан туран, бу уоруу, массыанньыктааһын буолар.
Мииринэйи ботуччу харчылаах дьонноох дойду диэн, Интэриниэт, суотабай төлөпүөн нөҥүө анаан-минээн буулууллар. Төлөпүөҥҥүн ыллыҥ да кинилэр ньуолбаар куоластарын алыбар киирэҕин. Араас сылтаҕынан сымала курдук сыстаҥныыллар. Сымыйа бааннар ааттарыттан эрийэн карта “бопторбутун” биллэрэллэр уонна кистэлэҥ куоду этиттэрэллэр. Арыт “улахан сүүйүүнү” биллэрээри эрийэллэр. Атын куораттарга үөрэнэр ыччаттаах дьоҥҥо баар куттал. Холобур, маннык этиэхтэрин сөп: “эһиги уолгут алдьархайга түбэстэ. Ыар буруйу оҥорон изоляторга киирдэ. Биһиги кини доҕотторобут. Маннык нүөмэргэ харчыта ыытыҥ, юрист көмөтүэн уолгутун суһаллык босхолуохпут” диэн. Хас тыһыынча киһиэхэ маннык ньыманан эрийэллэрэ биллибэт. Сорох дьон итэҕэйэн иһэллэр. Уоруйахтар харчылаах дьону сотору-сотору отоойкоҕо олордор идэлэннилэр. Биир төлөпүөн ыҥырыытынан харчыларын олоччу “сиксийэн” ылаллар. Массыанньыктары көрдyyллэр да, үгүс түбэлтэлэр халтай буолаллар. Аныгы кыбар дьон олус диэн “сайдыбыттар”, туттарбаттар. Маны учуоттаан билбэт нүөмэргит эрийдэҕинэ төлөпүөҥҥүтүн ыларга тиэтэйимэҥ. Аны Интэриниэт уонна төлөпүөн нөҥүө буруйу оҥорооччулар Саха сирин олохтоохторо буолбатахтар диэн хатылаан этэбин. Мииринэйгэ Интэриниэт сайдан, араас төлөбүр карталара үксээн, Арассыыйа атын куораттарыттан буулуур дьаллыктаннылар. Таҥаһы-сабы, парфюму, тренажердары, БАД-ры, эмтээх чэйдэри, оту тиийэ атыылыыр “Интэриниэт-маҕаһыыннар” атыылааччылара арахпаттар. “Чэпчэки сыанаҕа атыылыыбыт” диэн арахпакка сыҥалыыллар. Мииринэй үгүс олохтоохторо үптэрин-харчыларын кэмчилээри, Интэриниэт нөҥүө албыннааччыларга хаарыан уурунууларын ууран биэрэллэр.
Биир кыбар идэлээх Улан-Удэ куоратын эдэр дьахтара, Мииринэй кэккэ кэрэ аҥаардарыгар ырыынактан быдан чэпчэки сыаналаах нуорка саҥыйахтары ыытабын диэн, эрдэттэн төлөөһүнү туруорсан албыннаата. “Криминальная хроника Якутии” портал биллэрбитинэн, 300 тыһ солк уччуппут. Эбэн эттэххэ, Мииринэй борокуратуурата биллэрбитинэн, 2018 сылга 25 маннык уодаһыннаах уоруу түбэлтэтэ бэлиэтэммит. Мииринэй оройуонугар 72 тыh киhи олорор. Олортон 35 тыh – алмаастаах кыраай киинигэр. Итинэн да тобуллахха, оройуон үрдүнэн буолар быhылааннар баhыйар үгүс түбэлтэтэ Мииринэй куоракка тахсар. Манна билигин түүн холкутук дьаарбайбаккын. Ыччат элбэх, ол иhигэр арыгы сыттаах, сибилигин үлтү сотуhуох курдук сирэйдэрин ырдьаччы тутта сылдьааччылар бааллар. Ордук түүҥҥэ диэри үлэлиир саататар-сынньатар сирдэр аттыларыгар. Арыгылаах, пиибэлээх кафелар тастарыгар олорор дьон эрэйи көрөллөр. Холобур, Комсомольскай уулуссатын илиҥҥи баһын олохтоохторо эрэйдэнэллэр. Чугастааҕы үссэнэр сирдэргэ тото аһаабыт дьон, сибиэһэй салгыҥҥа тахсан турута сынньыһалларын, ыһыыларын-хаһыыларын көрө-истэ олороохтууллар. Аны атын мөкү дьаллык – ыччат куорат дьиэлэрин подъезтарын буулааһына. Бу күүстэрин-күдэхтэрин ханна батаралларын билбэккэ “муунтуйар” нэгэй ыччат, подъезтары куруук мустар, көччүйэр сир оҥостоллор. Дьиэлэр домофоннарын алдьаталлар, лииптэри буортулууллар, истиэнэлэри кырааскалаах баллоннарынан ыстаран араас сидьиҥи-быртаҕы уруһуйдууллар. Олохтоохтор кинилэртэн куттаналларын билэн, ыччат подъезка наллаан олорон табаахтыыллар, пиибэлииллэр, төлөппүөннэринэн араас оонньууларга күрэхтэһэллэр. Олохтоохтор тугу эмит этэн дьарыйаары гыннахтарына, быдьар тылынан үөҕэн кэбиһэллэр эбэтэр күлүү-элэк гыналлар. Дьалхааннаах сылларга Мииринэйгэ, саастарын ситэ илик ыччат подъезка мусталларын, орулуулларын сэмэлээбит кэргэнниилэргэ саба түспүттэрин, дьон истэн билэр, дьаахханар, куттанар. Онон, маннык подъезтарга чуумпу олох букатыннаахтык уурайар.
Итинэн да сылыктаатахха, ханна ыччат элбэх да онно син биир кэтэбил-манабыл ирдэнэр. Бэлииссийэ 18-гар диэри саастаах ыччаты подъезтартан дэҥҥэ тутуталаан “кутуускаҕа” илдьэр да, аныгы сокуон чэрчитинэн сотору ыытан кэбиhэллэр. Онон, Мииринэй чуумпу, бэрээдэктээх, нус-бааччы куорат аатыттан ааспыта быданнаата. Араас быһылаан барыта тахсар. Бу түбэлтэлэри кыччатар, баc-баттах барбыттары уодьуганныыр туһугар, Мииринэй ис дьыалаҕа уорганнара ылсыhан туран үлэлииллэрэ ирдэнэр. Оттон бу диэки кэлээччилэргэ, түүҥҥү кулууптарынан, кафеларынан, көрүнэн-нарынан интэриэһиргээбэккитигэр, түбэһиэх дьоҥҥо итэҕэйбэккэтигэр сүбэлиэм этэ.
Станислав Алексеев, Мииринэй куората.
