Ыстатыыстыка көрдөрөрүнэн, өрөспүүбүлүкэбитигэр 58 тыһ. тахса инбэлиит баар. Олортон 7 тыһыынчаттан тахсата – оҕолор. Алтынньы 19 күнүгэр Дьокуускай к. «СМАРТ» бибилэтиэкэтигэр «Сүрэхпинэн кууһабын» (Обнимаю сердцем) доруобуйаларынан хааччахтаах дьон олоҕун сырдатар быыстапкалаах уонна интерактивнай экскурсиялаах саҥа аһымал бырайыак үлэтин саҕалаабыта.
Көрөөччүлэр «Чуумпуну иһиллээ», «Сырдыгы көр», «Санаа күүһэ», «Индиго өҥө» экспозициялары, ураты оҕолоох төрөппүттэр күннүктэрин көрүөхтэрэ. Манна киһи сөҕөрө элбэх буолуо: хаһан да көрбөтөх саҥарар хартыынаҕыт, сымнаҕас кинигэҕит уонна да атын. Элбэх саҥаны билиэххит: Томас Эдисон кулгааҕынан истибэт буолан, улуу арыйыылары оҥорбутун, сахсырҕалар эмиэ дьүлэйдэрин уонна да муҥутуур элбэҕи.
Экскурсия кэмигэр илиигитинэн кэпсэтиэххит, тыастаах мээчигинэн оонньуоххут, тифлокиносеанска сылдьыаххыт уонна эккит иминэн көрүдүөр устун хаамыаххыт. Онтон энергопрактик Евдокия Эйгэ ис туругу уһугуннарар сеансын кэннэ үтүмэн иэйиилэри билиэххит. Уонна түмүккэ иэйиилэргитин ытыскытынан уруһуйдуоххут уонна бүтүн аан дойдуну сүрэххитинэн кууһуоххут!
Бу олус дьикти уонна ураты “мультисенсорнай квест” диэн быһаарыылаах бырайыак туһунан биһиэхэ ааптар уонна сүрүннээччи Анна ФЕДОРОВА сэһэргээтэ:
– Дьокуускайга маннык эйгэни тэрийэр санаа миэхэ муус устарга үөскээбитэ. Маҥнай күннээҕи сүпсүлгэҥҥэ сырыттахпына, “Бу сөкүүндэ уонна бу күн – мин олоҕум эбээт... Оттон мин Үөһэттэн бэриллибит таптыыр дьоммун көрөр, оҕолорум күлэр саҥаларын истэр, куустуһар уонна ардах анныгар үҥкүүлүүр дьолбун төһө сыаналыыбыный?” – диэн санаа киирбитэ. Онтон салгыы “Биһиги тэрилтэбит (Анна Федорова «Прогноз» АУо толорооччу дириэктэрэ) киин куоракка саҥа ураты түмэли тэрийиини көҕүлүөн сөп эбит, онно доруобуйаларынан хааччахтаах дьон олохторуттан дьикти чахчылары көрдөрүөхпүт, оттон көрөөччүлэр оонньуу нөҥүө оннук дьон хайдах олороллорун өйдүөхтэрэ, сэрэйэн билии уонна иэйии эйгэтигэр киириэхтэрэ” диэн санаа үүйэ-хаайа туппута.
Толкуйум олоххо киириэ диэн маҥнай итэҕэйбэтэҕим. Онтон тэрилтэм салайааччытыгар Вадим Ильчукка инклюзияны уопсастыбаҕа хайдах тарҕатар туһунан эппиппэр тута өйөөбүтэ уонна бырайыак тула үтүө санаалаах дьону мунньарга сүбэлээбитэ.
Соһуйуом быатыгар, бу социальнай бырайыакпыт туох да харгыһа суох, чэпчэкитик олоххо киирдэ. Ол курдук, Өрөспүүбүлүкэтээҕи инбэлииттэр уопсастыбаларын салайааччыта Ирина Лебедевалыын, Өрөспүүбүлүкэтээҕи истибэттэр уопсастыбаларын салайааччыта Ульяна Максимовалыын, Өрөспүүбүлүкэтээҕи көрбөттөр уопсастыбаларын салайааччыта Айталина Корниловалыын кэпсэтиилэр түмүктээх буолбуттара. Оттон бырайыакпытыгар олус сөптөөх дьиэни булуу – барыбыт дьолбут. Манна «СМАРТ» бибилэтиэкэ култуурунай-сырдатар салаатын салайааччыта Розалия Ксенофонтова өҥөлөөх. Кинини кытта айылҕаны ыраастыыр субуотунньукка алҕас көрсөн кэпсэппиппит. Ол түмүгэр, атырдьах ыйыгар «Прогноз» АУо салайааччыта Вадим ИЛЬЧУК уонна Киин бибилэтиэкэ систиэмэтин салайааччыта Мария АНДРЕЕВА бу бырайыакка үлэлэһэр туһунан илии баттаспыттара.
Бырайыак сыл устата ыытыллыахтаах. Бу кэмҥэ нэдиэлэ ахсын доруобуйаларынан хааччахтаах ситиһиилээх дьону (ОВЗ) кытта сирэй уонна видеонан көрсүһүүлэр, оҕолорго зоотерапия, хаартыскаҕа түһэрии уруоктара, ас астыыр, успуордунан дьарыктанар, дириҥник толкуйдатар маастар-кылаастар ыытыллыахтара. Холобура, алтынньы 22 күнүгэр Паралимпийскай оонньуу үрүҥ көмүс призёра, аан дойду уонна Европа чөмпүйүөнэ Анастасия Диодоровалыын көрсүһүү буолуоҕа.
Сэтинньигэ Саха сиригэр инклюзивнай туризмы сайыннарыыга төгүрүк остуол тэриллиэҕэ. Ахсынньыга эстрада сулустарын кытта илиинэн ырыа сулустара кэнсиэр көрдөрүөхтэрэ. Тохсунньуга Паралимпийскай оонньуулар икки төгүллээх боруонса призёра Степанида Артахиновалыын оҕунан ытыахха сөп. Олунньуга стопмоушен тиэхиньикэнэн ойуу киинэни оҥорууга маастар-кылаас, кулун тутарга Кытай ыччатын кытта уопсастыбаҕа инклюзияны тэнитии туһунан телемост ыытар былааннаахпыт. Онон, сорукпут улахан, тэрээһин тосхоло киэҥ. Бу барыта «Үтүө санаа аанньаллара» түмсүү баар буолан ыытыллар. Манна амарах сүрэхтээх, айар куттаах араас идэлээх, саастаах дьон кыттыстылар.
Бырайыак олоххо киириитигэр тус кылааттарын Кэбээйи улууһун баһылыга Иван Левин, урбаанньыт Наталья Шаповал, Бүлүү к. таҥас маҕаһыынын салайааччыта Туйаара Кулебякина, Новокузнецкай к. үс оҕолоох графическай дизайнер Яна Ходанович, Благовещенскай к. копирайтер Алена Ткачева, Москубаттан урбаанньыт Мария Васильева, Дьокуускай к. дьаһалтатын үлэһитэ Руфина Осипова, ону сэргэ Егор Андреев, Елена Васильева, Ольга Мярикянова, Дмитрий Ротарь, Антон Алексеев, «Прогноз» АУо-тан Сергей Прокофьев уонна да элбэхтэр.
Аныгы үйэҕэ дьон икки ардыгар, киһи өйүттэн уонна дьүһүнүттэн тутулуга суох, тэҥ бырааптаах сыһыан баар дииллэр. Хомойуох иһин, сороҕор аттыбытыгар сылдьар дьону өйдөөн көрбөт, кинилэри кытта биир тэбэр сүрэхтээхпитин, дьоллоох буолар биир баҕа санаалаахпытын умнан кэбиһэр идэлээхпит. «Сүрэхпинэн кууһабын бырайыак» бу итэҕэһи туоратар туһугар, сүүһүнэн үтүө сүрэхтээх дьон көмөлөрүнэн, бар дьоҥҥо сырдыгы уонна кэскиллээҕи тарҕатыа.
Сонун төрдө: Дьокуускай куорат уокуруктааҕы дьаһалтатын пресс-сулууспата
