Бүгүҥҥү “Сүбэ” балаһабытыгар кырааска, лаах туһунан кэпсииригэр көрдөһөн, түөрт оҕо амарах ийэтэ, тапталлаах кэргэн Мария Дьячковскаяҕа төлөпүөннээтибит. Ыал ийэтэ, күннээҕи түбүгүттэн, үлэттэн-хамнастан иллэҥ булан, бэйэтин уопутун ааҕааччыларбытыгар кэпсииргэ үөрэ-көтө сөбүлэстэ.
Марияны үгүс киһи билэр буолуохтаах, кини социальнай ситимҥэ gnezdo_na_novoy диэн сирэйдээх. Онно сабыс-саҥа мас дьиэни туттан киирэн, туох үлэни-хамнаһы көрсүбүтүн, дьиэ ис-тас оҥоһуутун туһунан олус интэриэһинэйдик суруйар. Күндү ааҕааччыларбыт, Мария мас дьиэҕэ туттуллар аныгы кырааскалар туһунан сүбэтин ааҕаргытыгар ыҥырабыт.
Дьиэ тас өттө
Биһиги 2020 с. ахсынньытыгар, аам-даам тымныы ааҥнаан турдаҕына, дьиэбитигэр киирбиппит. 2021 с. бэс ыйыгар кырааскатын саҕалаабытым. Дьиэбит боростуой буруус, онон, кууран-хатан, сааллан хайдыбыта киһи хараҕар быраҕыллар этэ. Дьиэни кырааскалыах иннинэ, буруус туругун көрөн баран, наадалаах сиринэн көннөрөн, нарылаан биэрэллэр. Биһиги бурууспутун, хата, үчүгэйдик устуруустаабыттар этэ, ону аҕыйах сиринэн шлиф-массыынанан көннөрөн биэрбитим, ол кэннэ герметиктээбитим. Дьиэбин герметиктииргэ, кырааскалыырга барыта 3 ый барбыта.
Дьон, дьиҥинэн, дьиэ түһэн-тахсан бүппүтүн, оннун булбутун, мас халлаан итийэриттэн-тымныйарыттан хайа барара тохтообутун кэннэ герметиктииллэр. Мин ыксаллаах баҕайы киһибин, онон, сатамматаҕына, хаттаан көннөрөн оҥоруоҕум диэн тураммын, кырааскалыы турарга быһаарыммытым. Харчыбытын ааҕан-суоттаан туран, дьиэ тутта сылдьар дьон быһыытынан, сыаналаах финскэй кыраасканы ылартан туттуммуппут. Онон, Арассыыйаҕа оҥоһуллар “Акватекс-сканди” кырааска “Северное море” диэн өҥүн сөбүлээн ылбыппыт. Дьиэ кэлин күн уотугар сиэнэн, өҥө хараарыан баҕарбатаҕым, ураты өҥнөөх, омуктар дьиэлэрин курдук өҥү баҕарбытым.
“Акватекс-сканди” грунтовкаҕа наадыйбат, мас тута оборор. Биһиги ылбыт өҥмүт, нууччалыы эттэххэ, “укрывистай” баҕайы кырааска, биир сотуу сөп буолбута. Биллэн турар, уһуннук турарыгар, хаачыстыбатын сүтэрбэтигэр 2-3 хос сотор сөп.
Грунтовка туһунан төннөн этэр буоллахха... Өскөтүн эһиги маһы эрдэ тугунан эмэ сото сылдьыбыт буоллаххытына уонна ол кырааска хоҥнубатах, хайа барбатах буоллаҕына, үрдүнэн грунтовкалыахха сөп. Оттон алдьаммыт, арахсыбыт буоллаҕына, хайаан да нарылыыр наада.
Террасам нэлииһинньиктэрин, сыҥаһаларын (перилаларын), үөһээ көстүүтүн (фронтону) “Акватекс-сканди” “Айсберг” диэн өҥүнэн кырааскалаабытым. Бу кырааска дьиэ илин өттүгэр (фасадка) анаан оҥоһуллубут, састаабыгар буоскалаах. Маһы сииктэн, тэллэйтэн, күн уотуттан харыстыыр. Уонна үчүгэйэ диэн, биһиги –50 кыраадыстаах тымныыбытын тулуйар. Кырааскабыт кыһыны этэҥҥэ туораата, хайа барбатах. Герметигэ эмиэ үчүгэйдик турар, ол эрээри күн көрөр сиринэн кыралаан хайа барбыта улааппыт. Ону күн сардаҥата арыый мөлтөөбүтүн кэннэ, атырдьах-балаҕан ыйдарыгар, уларытан биэриэхпит.
Кырааска үлэтин аһара итиигэ, ардахтаахха эбэтэр +10 кыраадыстан тымныы буоллаҕына оҥорботтор. Тоҕо диэтэххэ, кырааска кыайан полимерицазиялаабат.
“Акватекс-скандины” 10% уунан убатыахха сөп, онон күүлэм үрдүн кырааскалыырбар краскопультунан туттубутум. Бу кырааска олох сыта суох уонна түргэнник куурар. Бу сибилигин оҕо оонньуур былаһааккатын кырааскалаан кэллим, тута кууран хаалла. Уопсайынан, кырааска кэмигэр оҕолорбутун кытта ханна да көһөн барбат буолан уонна бэйэм эмиэ аллергиялыыр буолан, сыта суохтары талан ыла сатыыбын. “Акватекс” атыттара, холобур, “Прованс” диэн ынырык сыттаах кырааска.
Күүлэ муостатын, таһырдьааҥҥы буолан, сыттаах “Текнос фло” кыраасканан соппутум. Дьиҥинэн, “кырааска төһөнөн сыттаах даҕаны, соччонон бөҕө буолар” дииллэр. Бу кырааска хойдор, биир чаас курдугунан сараҕыйар. Үчүгэй баҕайытык кыстаата. Кирилиэс элбэхтик тэпсиллэр, кумах-буор киирэр буолан, бу кырааска бэркэ барсар эбит. Атын эбитэ буоллар баран хаалбыт буолуо этэ.
Бэлиэтээн этэр буоллахха, кыраасканы ардахтаахха уонна аһара тымныыга сотуллубатын курдук, герметиги эмиэ халлааны көрөн сотуллуохтаах. Биир кыыс балаҕан ыйыгар, ардахтаахха, герметиктээбитэ бүтүннүү туллубут этэ, онтон сылаас уонна кураан күннэргэ туттубута үчүгэй үһү.
Герметик туһунан кэпсээтэххэ... Бастаан ВГТ “Герметик шовный для срубов” диэни ылбытым эрээри, соччо сөбүлээбэтэҕим. Онтон “Билмарка”, “Металлторга” атыыланар “Евротексы” ылбытым. Бу герметик араас өҥнөөх буолар, мин онтон үрүҥү ордоробун. Өскөтүн мас сааһа көстөр дьэҥкир “лессирующай” кырааскалаах буоллаххытына, өҥүнэн талан ылыаххытын сөп. Хайдах бистиҥ диир буоллахха, кыргыттар сүбэлэринэн, роса бытыылкатын кырыйан, иһигэр кондитер мөһөөччүгүн укпутум. Дьэ, онтон герметиги ньуосканан салапааннаах бытыылкабар кутан, айаҕын кырыйан баран, онон ыган таһаарбытым. Кыра хайаҕаска кыра айахтыыгын, улахан хайаҕаска улаханнык кырыйаҕын. Манна өссө араас быһыылаах силикон шпатель баар буолар. Биспит герметиккин онон сотон иһэҕин, ордугун биэдэрэҕэр төттөрү быраҕаҕын. Герметик биир күн курдук куурар. Кууран да баран чэпчэки, сымнаҕас (эластичнай) буолар, хайаҕас кыччыыр-улаатар кэмигэр тэҥҥэ хамныыр. “Үчүгэйдик турдаҕына, герметик 20-чэ сыл туруон сөп” диэн суруйаллар.
Таһырдьа оҕо оонньуур былаһааккатын кырааскалыырбар “Акватекс сканди” “Альпийское утро” уонна “Айсберг” өҥнөрүн туттабын. Оҕо тыытар, тутуһар сирдэрин “Мирабелла” маҥан өҥүнэн сотобун, бөҕө. Атын фасадка анаммыт кырааскалар итинник күүстээх эксплуатацияны тулуйбаттар. Сөбүлээн туттар “Скандим” састаабыгар буоскалаах, миэбэлгэ эҥин барсыбат. Киһи илиитигэр сыстаҥныыр курдук буолар.
Дьиэ иһэ
Дьиэбит куукунатын истиэнэтин сорох өттүн гипсокартонунан саайбыппыт. Ону дьиэ хамсыырыгар быһыта-орута барбатын диэн, “плавающай” каркаастаабыппыт. Биир муннугун маска иилбиппит, биир муннугун суруугунан туттарбыппыт.
Кыргыттарым хосторун ис өттүн эмиэ герметиктээн баран, “Дюлакс” “Биндо Эксперт” диэн дьүһүннээҕинэн соппутум, үчүгэйдик турар. Маһа курдаттыы көстүөн баҕарбыт сирбин “Акватекс” “Провансынан” сотон иһэн, сытыттан тохтообутум. Биир хоһу боростуой акриловай кыраасканы бэйэм колердаан соппутум, онтум өҥө арыый атыннаах.
Миэбэлгэ, нэлииһинньиктэргэ Дарья Заворохина “Мирабелла” “Снег” өҥнөөх миэбэл кырааскатынан туттубутум. Бу кырааска сыта суох эрээри, састаабыгар лаахтаах буолан бөҕө. Уолаттар хосторун арыый хараҥа өҥнөөх буоллун диэн, “Варатан” диэн анал маһы харыстыыр арыынан (масло) соппутум. Кирилиэһим үктэлин эмиэ “Варатан” арыы “Золотой дуб” өҥүнэн, онтон сорох өттүн “Акватекс-скандинан” соппутум.
Ахсынньыга киирбит буолан, муостабытын сыта-сымара суох ВГТ килэбэчийбэт лааҕынан соппутум. Оттон аллараа этээс муостатыгар сыаналаах баҕайы, ууга үүтү булкуйбут курдук өҥнөөх “Альпа” лааҕы ылбытым. Ороскуота олох кыратын, сыта суоҕун биһирээтим.
Дьиэбит үрдэ тиит, оттон эркиннэрбит бэс буолан, дьүһүннэрэ атын-атыннара тута көстөр этэ. Ону сөбүлээбэккэ, бастакы этээскэ “натяжной потолок” тартаран кэбиспиппит. Иккис этээһи эмиэ “Акватекс сканди” үрүҥ өҥүнэн 2-3 хос кырааскалаабытым, ол эрээри быйыл бурууска майгыннатан оҥоһуллубут хаптаһынынан уларыттыбыт.
Кыра уолум хоһугар бурууһу майгыннатан оҥоһуллубут мастары араас дьэрэкээн өҥүнэн кырааскалаан биэрдим. Онтон ааннары барыларын бөҕө миэбэл кырааскатынан соппутум. Аһыыр остуолбутун бэйэбит оҥорбуппут, миэбэлгэ туттуллар сирэйи уонна атахтары “Билмарт. Азуми” маҕаһыынтан ылбыппыт. Уонна сирэйин “Гаппа” пиирмэ “Воск в масле” диэн дьэҥкир арыылаах буосканан, онтон атахтарын “Мирабелла” маҥан өҥүнэн соппутум. Олус табыллыбыта.
Суунар хоспутун ханапаакытын иһирдьэ симэн, кистээн баран эмиэ “Акватекс сканди” “Фьорд” диэн өҥүнэн, ууну тэйитэр, тэллэйтэн харыстыыр диэн суруктааҕынан соппутум. Элбэх уу туттуллар сиригэр сииктэн харыстыыр кырааска ордук барсарын туһунан элбэҕи кэпсиир наадата суоҕа буолуо.
Кэргэммин кытта бэйэбит хоспутун “Гаппа” диэн буоскалаах арыынан соппутум. Өҥө хараҥатыҥы буолан, хата, ханапаакы өҥө биллэрдик көстүбэт.
Манна даҕатан эттэххэ, арыылар бэйэ-бэйэлэрин кытта арахсаллар. Уолаттарым хоһун соппут “Варатаммын” үрдүнэн лаахтыахха эбэтэр буосканан сотуохха сөп. Холобур, хос эркинэ “Варатынан” туруон сөп, истиэнэни күн аайы сот да сот, тыыт да тыыт буолбаккын дии. Онтон элбэх ноҕуруускалаах кирилиэс үктэлин “Варатан” кэннэ “Гаппа” арыылаах буосканан кытаатыннаран биэрбитим. Маны, баҕар, дьон билбэтэ буолуо, “Масло с воском” диэн буоллаҕына, үрдүттэн хайдах да кыайан лаахтаабаккын.
“Кыым” хаһыат ааҕааччыларыгар кырааска, лаах туһунан кылгастык сүбэлээтэхпинэ итинник.
