Бэс ыйын 16 күнүгэр«Главстрой» муниципальнай тэрилтэ дириэктэрэ Алексей Варламов суруналыыстары кытта көрүстэ. Кини киин куораты тупсарыыга анаммыт сүрүн тэрээһин – Ленин проспегын саҥардан тутуу туһунан сырдатта. Көрсүһүү дьиҥ соруга – суруналыыстар көмөлөрүнэн улахан үлэ ымпыгын-чымпыгын нэһилиэнньэҕэ тиэрдии.
Салайааччы, бастатан туран, киин куорат олохтоохторун уонна ыалдьыттарын суол өрөмүөнүттэн үөскээбит күчүмэҕэйдэр иһин бырастыы гыналларыгар уонна тулуйан кэтэһэллэригэр көрдөстө. Кини иһитиннэрбитинэн, киин куоракка барыта 34 км 600 м уһуннаах суолу кэлэр сыл алтынньы 31 күнүгэр диэри өрөмүөннээн бүтэриэхтээхтэр. Оттон бары кэтэһэр-манаһар сүрүн уулуссабыт сүрүн кэрчигин (Дзержинскэйтэн Кулаковскайга диэри) бу күһүн бүтэрэр сорук турар.
Санатан эттэххэ, Ленин проспегын саҥардан тутуу «Безопасные качественные дороги» национальнай бырайыак чэрчитинэн ыытыллар. Манна муниципальнай хантараагынан 1 млдр 600 мөл. солк көрүллүбүтэ. Үлэ үс түһүмэҕинэн барар. Ленин проспегын уһуна 2 км 900 м буоллаҕына, бастакы түһүмэххэ «Стерх» гостиницаттан саҕаланан Кулаковскай уулуссатыгар диэри тиийэр1 км 800 м уһуннаах кэрчиги саҥардан тутуу киирбит. Сүрүн бэдирээччитинэн «Дорстрой» тэрилтэ, ону таһынан элбэх олохтоох тэрилтэлэр үлэлэһэллэр. Билиҥҥи туругунан, проспект суолун саҥардан тутууга барыта 50 киһи, 20 тиэхиньикэ үлэлии сылдьаллар.
Тутааччылар суол болотунатын уларыталларын таһынан, сыста сытар сирдэри эмиэ саҥардыахтаахтар.
Ленин проспегын суолун саҥардан тутуу Кулаковскай уулуссатыгар хаһыы үлэтиттэн саҕаламмытын бары өйдүүбүт. Үлэ саҕаланыаҕыттан элбэх бириэмэни сир аннынааҕы гаас, канализация турбаларын бөҕөргөтүү, уларытыы ылбыт. Эбиитин соһуччу археологическай булумньу көстөн, былаантан кыра туорааһын тахсыбыт. Өссө канализация сир анныннааҕы эркинэ сиҥнэн, кэккэ күчүмэҕэйдэр үөскээбиттэр.
Алексей Варламов бэлиэтээбитинэн, проспект суолун болотуната хас эмэ уонунан сылы быһа уларыйбатах, онон 1,5 м халыҥнаах болотунаны булгуччу уларытар ирдэммит. Болотуна састаабыгар щебеночнай, синтетическэй матырыйаал, эструдированнай полистирол киирбит. Кини суруналыыстарга састаап оннун буларыгар хайаан да технологическэй тохтобул ирдэнэр диэн быһаарда, онон суолу аспаалынан бүрүйүү от ыйын бүтүүтэ, атырдьах ыйын саҥата саҕаланыаҕа.
Өссө туох үчүгэй уларыйыы баар буолар?
Бастатан туран, дьон сатыы сылдьар сирдэригэр дьиҥнээх гранит билиитэлэри ууруохтара. Бу көнө муннуктуу быһыылаах, халтырыйбат уонна олус бөҕө матырыйаалы Урал собуотуттан сакаастаан ылбыттар.
Велосипедынан сылдьааччыларга 2 м кэтиттээх туспа суол оҥоруохтара. Сорох кыараҕас учаастактарга велосипед суола кыайан киирбэтэх. Онон велосипед тэбээччилэр суол атын өттүгэр көһөн айанныахтара.
Уопсайынан, Ленин проспегын саҥаттан тутуу сүрүн соруга сатыы уонна велосипедынан сылдьар дьоҥҥо табыгастаах усулуобуйаны тэрийии буолар диэн салайааччы тоһоҕолоон эттэ. Онон манна массыына сырыыта, парковка ахсаана аҕыйыыр чинчилээх.
Светофордары, суол бэлиэлэлэрин бүтүннүү уларыталларын таһынан, проспекка уот ситимин саҥардыахтара. Уулуссаны уонна сатыы сылдьааччылар суолларын тус-туспа уотунан сырдатыахтара. Үөһэттэн салыбыраан турар уот боруобаттарын уонна интэриниэт кабелларын көтүрэннэр, дьон хараҕар көстүбэт курдук алларанан саҥаттан тардыахтара. Салайааччы уот ситимин кэлэр нэдиэлэҕэ уларытан саҕалыахтара диэн иһитиннэрдэ. Онтон сылтаан дьиэлэргэ уоту араарыы буолуо суохтаах.
Проспекка ардах, хаар уутун хомуйуу табыгастаахтык тэриллиэ. Манна мустар уу барыта 8 быһа охсуу муннуктарынан анал лотоктарга түһэн барыахтаах. Аныгы ньыманан собуокка оҥоһуллубут тымныыны тулуйумтуо лотоктар улахан куораттарга киэҥник туттуллар эбиттэр. Лотоктары от ыйын ортотугар ууран саҕалыахтара.
Билигин проспект устатыгар 11 тохтобул баар. Ону барытын саҥа тохтобулларга уларытыахтара. Итинтэн үһэ эрэ («Московскай» атыы-эргиэн киинэ, «Лена» кинотеатр уонна «Токко» маҕаһыын аттынааҕы) кыһыҥҥы буолар. Тоҕо аҕыйаҕай диэтэххэ, сөптөөх миэстэ кырыымчыгынан.
Проспект көҕөрдүүтүнэн Ботаническай сад дьарыктаныаҕа. Анал идэлээх, уопуттаах исписэлиистэр анаммыт сирдэргэ яблоня, сирень, акация, бэс мастарын олордуохтара. Маны таһынан газон отун үүннэриэхтэрэ. Уруккуттан үүнэр мастары, саҥа мастары кытта дьүөрэлээн, кылгатан, тэҥнээн биэриэхтэрэ.
Дьэ, ити курдук Ленин проспегын суолун саҥаттан тутуу үгэнэ буолан турар. Онон сибээстээн, Алексей Варламов Дьокуускай куорат олохтоохторун уонна ыалдьыттарын, бу улахан үлэ дьон туһугар оҥоһулларын өйдөөн туран, тутуу матырыйаалларын харыстаан, тутааччылары ытыктаан, тутуу бара турар сиригэр сэрэнэн сылдьалларыгар көрдөстө.
Манна даҕатан эттэххэ, бэс ыйын 13 күнүгэр Ленин проспегын уонна Киров уулуссатын быһа охсуутугар 12 саастаах кыыс котловаҥҥа түһэн аймалҕан тахсыбыт. Хата дьолго, обургу оҕо буолан, улаханнык эмсэҕэлээбэтэх. Онон биһиги эмиэ төрөппүттэртэн оҕолоргутун суол өрөмүөнэ, тутуу буола турар сирэ кутталлааҕын үчүгэйдик сэрэтиҥ, соҕотохтуу сырытыннарымаҥ диэн ыҥырабыт.
Тэрээһини сырдатта Күндэли
