Айылҕаттан айдарыылаах талааннаах мелодист, баянист, хоһоонньут, Чурапчы гимнын автора - Федор Федорович Гоголев.
Федор Гоголев 1962 сыллаахха олунньу 14 күнүгэр, Чурапчы оройуонун Алаҕар нэһилиэгэр, 6 оҕолоох Федор Ильич уонна Варвара Афанасьевна Гоголевтарга бастакы оҕононон күн сирин көрбүтэ. Билиҥҥинэн быһаардахха, Федя тапталлаахтар күннэригэр төрөөбүтэ мээнэҕэ буолбатаҕа. Ол курдук, бастакы оҕо төрөппүттэр, эһээлээх эбээ, чугас аймахтар үгүс болҕомтолорун тарпыта. Бүөлээнньи, Чыаппара эбэлэр кэрэ айылҕаларыгар күөлэһийэн, оҕо сааһа муҥата суох ааспыта.
1981с. Дьокуускайдааҕы култуурунай-сырдатар училищены ситиһиилээхтик бүтэрэн, 1982 с. Аллараа Халымаҕа Андрюшкинотааҕы култуура дьиэтигэр баяниһынан үлэтин саҕалаабыта.
Бастакы ырыатын Аллараа Халымаҕа “Хомус тыаһа” диэн Василий Кокорин хоһоонугар айбыта, тута дьоҥҥо-сэргэҕэ биһирэнэн, ылланан барбыта. Федор Гоголев ырыалара олус истиҥ иэйиилээхтэр, олоҕу, тапталы туойар буоланнар, дьон сүрэҕин наһаа долгуталлар. Дьуон Дьаҥылы тылларыгар суруйбут “Ол мин дойдум Чурапчы” диэн ырыата Чурапчы улууһун гиминэн буолбута да туоһулуур. Н. Смирников тылларыгар “Эргиллиэм эйиэхэ, Чурапчы чараҥа”, И. Левин тылларыгар “Эйэ иһин” ырыалара киэҥ эйгэҕэ тахсан, ылланар буоллулар. “Ыллыыр миэхэ күөрэгэй”, “Тапталы өйүнэн айбаттар”, “Тапталга ыҥыра-угуйа” уо.д.а ырыаларын оҕотуттан аҕа саастаах дьонугар тиийэ сөбүлээн ыллыылар.
1984 сыллааххаа дойдутугар кэлэн, өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биһирэммит “Иэйии” вокальнай квартеты тэрийбитэ. Бу квартет айымньылаах үлэтин иилээн-саҕалаан, репертуардарын чочуйан, оҥорон, элбэх кэнсиэрдэргэ, куонкурустарга кытыннаран, квартет уон сыла туолуутугар, “народнай” аатын ылар чиэстэммитэ. Элбэх бэстибээллэргэ кыттан дипломант, лауреат үрдүк аатын ылан, дойдуларын дьонун элбэхтэ үөрдүбүттэрэ. Дьон-сэргэ ордук сөбүлээн “Манчаары”, “Ыһыахха ыҥырыы”, “Ача кумах истиэбэр”, “Аҕам алааһа”, “Туундара”, “Ырыа дууһа ымыыта” ырыаларын истэллэрэ. Федор квартет уус-уран салайааччытын быһыытынан мэлдьи саҥаны көрдүү, олоххо киллэрэ сатаан, бириэмэни аахсыбакка үлэлиирэ. Мелодия айарын таһынан, ырыаларын тылын бэйэтэ эмиэ суруйара.
Федор Гоголев көҕүлээһининэн, 1995 сыллаахха квартекка тирэҕирэн, ырыа куттаах удьуор ырыаһыттар түөлбэлээн олорор сирдэригэр - Чыаппаратааҕы эр дьон хора тэриллибитэ уонна күн бүгүҥҥэ диэри ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар. Хор кэллэктиибэ улуус, өрөспүүбүлүкэ араас улахан култуурунай, маассабай тэрээһиннэригэр сүрүн күүс быһыытынан кыттар, чөл олоҕу пропагандалыыр, ыччаты үтүөҕэ-кэрэҕэ уһуйар сыаллаах киэҥ кэскиллээх үлэни ыытар.
1994 сыллаахха “Ыллыыр миэхэ күөрэгэй” диэн ырыаларын хомурунньугун таһаартарбыта. Ырыанньыкка киирбит ырыалары дьон-сэргэ иилэ хабан ылан, олус сөбүлээн ыллаан-туойан барбыта. Федор Гоголев Бүтүн Союзтааҕы бэстибээл икки төгүллээх лауреата, өрөспүүбүлүкэтээҕи фольклор бэстибээлин “Мирный поет о мире” бэлитиичэскэй ырыа лауреата.
Федор Федорович Гоголев эргиччи талааннаах айар дьоҕурдааҕа. Ырыаларын таһынан сүрдээх дириҥ ис хоһоонноох хоһооннордооҕо. Ол айымньыларын бэйэтэ иэйиилээхтик толороро. Кини туруорааччы-режиссер быһыытынан эмиэ биллибитэ. Дьиҥ олоххо буолбут түбэлтэлэри сценаҕа таба туоруоран, сценкалары чочуйан, көрөөччү улахан сэҥээриитин ылбыта. Клоунада уустук көрүҥүн эмиэ баһылаан, дьон-сэргэ сэҥээриитин ылыан ылбыта.
Федор Федорович олорон ааспыт кылгас олоҕор ыра санаатын иэйии гынан этитэн, ураты матыыптаан, дьикти намыын ырыаларын норуотугар бэлэхтээн хаалларда. Кини айымньыларын суолтата, бу дойдуга киһи олоххо тардыһар дьулуурун, төрөөбүт дойдутугар, кини дьонугар-сэргэтигэр, айылҕатыгар тапталын, ытыктабылын ылыннарыылаахтык эппитэ буолар.
Федор Гоголев айан хаалларбыт айымньылара норуот сүрэҕэр тыыннаахтар, уостан түспэккэ ылланаллар.
Маннык айар куттаах дьоннорбутун биһиги норуот духуобунаһын түстэһэр дьоннорунан сыаналыахпытын сөп. Норуоттан тахсыбыт ырыа куттаах, талааннаах дьоммут айар үлэлэрин сыаналаан, дьоҥҥо-сэргэҕэ таһааран, кинилэр ааттара кэлэр кэмнэргэ үйэтийэригэр итэҕэйиэҕиҥ.
Федор 40-ча ырыа автора. Архыыбыттан 30-ча хоһооно көһүннэ.
1996 с. хомолтолоохтук биһиги кэккэбититтэн туораабыта.
Олоҕун олуктара:
1967 - 1969 сс. - Алаҕарга оҕо саадыгар сылдьыбыта. Иитээччитэ - Августина Степановна Слепцова.
1969 с. - Алаҕар аҕыс кылаастаах оскуолатыгар маҥнайгы кылааска үөрэнэ киирбитэ. Маҥнайгы учуутала - Мария Осиповна Федорова.
1977 с. - Алаҕар аҕыс кылаастаах оскуолата оччолорго Саха АССР Верховнай Советын депутата Михаил Ефимович Николаев туруорсуутунан, Бахсы орто оскуолатыгар кубулуйбута. Онон, бастакы выпускник быһыытынан 1979 с. бу оскуоланы бүтэрбитэ. Оскуола дириэктэрэ - Варвара Григорьевна Слепцова, кылаас салайааччыта - Тарас Егорович Толстоухов.
1979-1981 сс. - Дьоуускайдааҕы култуурунай-сырдатар училище норуодунай салаатыгар үөрэммитэ. Куратора - Елизавета Степановна Попова.
1981-1982 сс. - Аллараа Халыма Андрюшкинатааҕы култуура дьиэтигэр баяниһынан үлэтин саҕалаабыта. Манна Федор "Хомус тыаһа" диэн Василий Кокорин хоһоонугар бастакы ырыатын айбыта.
1982-1984 сс. - Чыаппара кулуубугар уус-уран салайааччынан үлэлээбитэ. Манна кэлээт, вокальнай-инструментальнай ансаамбыл тэрийбитэ. 1983 с. Чурапчытааҕы норуодунай тыйаатырга артыыс быһыытынан үлэлии сылдьыбыта.
1984-1987 сс. - Толоон кулуубугар уус-уран салайааччы. Оскуолаҕа ырыа учууталынан үлэлээбитэ. Бу кэмҥэ, 1984 с. Чыаппараҕа "Иэйии" квартеты тэрийбитэ. 1986 с. Илин Сибиирдээҕи судаарыстыбаннай култуура үнүстүтүүтүгэр кэтэхтэн үөрэнэ киирбитэ.
Чыаппраҕа да Толооҥҥо буолар бары култуурунай мероприятиелары тэрийсэрэ, кыттара.
1987-1990 сс. - Чыаппара СДК-гар муусукаалынай салайааччынан үлэлээбитэ.
1990-1991 сс. - Кытаанахтааҕы култуура дьиэтин уус-уран салайааччытынан уонна оскуолаҕа муусука учууталынан үлэлээбитэ. Бу дьыл 80-ча киһилээх "Алаас" диэн фольклорнай ансаамбылы тэрийбитэ. Маны таһынан, норуодунай үнүстүрүмүөннэр куруһуоктарын салайан, оройуоннааҕы көрүүгэ Кытаанах култууратын дьиэтин самодеятельнаһа Дириҥнэр кэннилэриттэн иккис миэстэни ылары ситиспитэ.
1991 с. - Дьокуускайга Саха Судаарыстыбаннай филармониятын иһинэн тэриллибит "Наара суохтар" эстрада миниатюраларын тыйаатырыгар артыыс быһыытынан үлэлээбитэ. Дириэктэр - Матрена Степановна Павлова, уус-уран салайааччы - Алексей Прокопьевич Павлов.
1993 с. - Чурапчыга оройуоннааҕы Култуура дьиэтигэр баяниһынан үлэлээбитэ. Бу кэмҥэ элбэх мелодияны айбыта.
1994 с. - "Иэйии" квартет өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биллэн, норуодунай ааты сүкпүтэ. "Ыллыыр миэхэ күөрэгэй" диэн ырыаларын хомуурунньуга тахсыбыта.
1995 с. - Чыаппараҕа 40-ча киһилээх өрөспүүбүлүкэҕэ бастакы эр дьон хорун тэрийбитэ.
1997 с. - Чыаппара эр дьонун хора "норуодунай" ааты сүкпүтэ.
2006 - Г.И. Макаров-Дьуон Дьаҥылы "Ол, мин дойдум - Чурапчы" диэн хоһоонугар суруйбут ырыата Чурапчы улууһун гииминэн буолбута.
1986 сылтан эдэр ааптпрдар кулууптарын чилиэнэ.
1993 с. - Саха АССР мелодистарын түмсүүлэрин чилиэнинэн буолбута.
1985 с. - П.М. Решетников аатынан Чурапчытааҕы народнай тыйаатыр артыыһын быһыытынан үлэлээн, Федор Федорович Бүтүн сойуустааҕы көрүү лауреатын мэтээлин ылары ситиспитэ.
1987 с. - ll Бүтүн Сойуустааҕы бэстибээлгэ ситиһиилээхтик кыттан, иккис мэтээли ылары ситиспитэ.
Фёдор Гоголев ырыалара:
- «Ол, мин дойдум – Чурапчы» – Дь. Дьаҥылы тыллара.
- «Ыллыыр миэхэ күөрэгэй» – И.Артамонов тыллара
- «Тапталы өйүнэн айбаттар» – С.Данилов тыллара
- «Ыллаһыҥ миигинниин»– М.Тимофеев тыллара
- «Таптыыбын күнү» – И. Сысолятин тыллара
- «Сана дьыл вальса» – М. Герасимова тыллара
- «Үөрэ-көтө аастарбын» – П. Тобуруокап тыллара
- «Дьүкээбил суһумар» – Е. Дьячковская тыллара
- «Тапталга ыҥыра, угуйа» – А. Кайгарадова тыллара
- «Айар талааннарга» – М. Герасимова тыллара
- «Эйэ иһин» – И. Левин тыллара
- «Эргиллиэм эйиэхэ, Чурапчым чараҥа» – Н. Смирнов тыллара
- «Оо, тоҕо» – С. Капитонов тыллара
- «Ырыа дууһа ымыыта» – С. Данилов тыллара
- «Музыка» – Х. Горохов тыллара
- «Сырдык санаа» – М. Герасимова тыллара
- «Тоҕо эрдэ билбэтэмий...» - В. Алексеева тыллара
- «Түгэннэ бэлэхтээ»
- «Чыаппара эбэккээм» – Ф. Гоголев тыла, мелодията
- «Аҕалаах буоламмын» – Ф. Гоголев тыла, мелодията
