Саха сиригэр күн уотугар күлүмүрдүү, арылы кустук сэттэ дьэрэкээн өҥүнэн арылыйа оонньуур күн тааһа алмаас аан маҥнай Сунтаар оройуонун Кириэстээх нэһилиэгин сиригэр көстүбүтэ. Ол кэнниттэн алмааһы көрдүүр үлэ киэҥ хабааннанан, салгыы төрүт үөскээн сытар сирдэрэ булуллан, хас да улууһу хабар бырамыысыланнас алмаастаах түөлбэтэ үөскээбитэ.
Күн бүгүн аан дойдуга хостонор алмаас чиэппэрин кэриҥэ кээмэйи хостуур, бары да киэн туттар «АЛРОСА» хампаанньабыт өрөспүүбүлүкэбит, дойдубут сайдыытыгар киллэрэр сүдү кылаатын туһунан сөптөөх сырдатыы барар.
Улуустарга хампаанньа биэрэр үбүн-харчытын муниципальнай оройуон баһылыга уонна улуус Мунньаҕын дьокутааттара ханнык хайысхаҕа биир бастакынан ыытар сөптөөҕүн быһаарсан, дьүүллэһэн баран, былааннаан тутталлар. Алмаас дибидиэниттэн киирэр үп-харчы кэскиллээх хайысхаларга уонна толору көдьүүстээхтик туһанар сорук күүстээх. Онон, улууспут баһылыга Анатолий Васильевич Григорьев быһаччы көҕүлээһининэн «Улуус социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар көмөлөһөр пуонда” тэриллибитэ. Былааннаах үлэ саҕаламмыта.
Хас эмэ сыл тухары Кириэстээх олохтоохторо эдэрдиин-эмэнниин таас оскуолаланар баҕа санаалара ыра санаа буолан, туолбакка сылдьыбыта. Оттон туруорсууларын эрэл кыыма аан бастаан 2017 сыллаахха, улуус баһылыга отчуоттуур мунньаҕар саҕыллыбыта.
Онно Анатолий Васильевич:
– Уустук боппуруос, ол гынан баран нэһилиэк уопсастыбаннаһа, олохтоох оскуола бука бары көмөлөөн бииргэ үлэлээтэхпитинэ, чугастааҕы сылларга кыайыахпыт, – диэн, быһаччы этэн турар.
Тыа сиригэр таас оскуола курдук баараҕай, киэҥ тутууну бырайыагыттан саҕалаан, тутуутун ыытыы, бырайыакка кэмигэр уларытыылары киллэрии, араас оборудованиены, миэбэли сакаастаан аҕалтарыы курдук уустук үлэ туһунан былааннаах элбэх сыраны-сылбаны эрэйэр. Ол да иһин улуус салалтата каадыры бөҕөргөтүү бэрээдэгинэн, Кириэстээх орто оскуолатын дириэктэринэн урукку өттүгэр Мэҥэ Хаҥалас, ДьТХА дьаһалталарыгар үлэлээбит, Дьокуускайга уонтан тахса сыл 1 №-дээх успуорт оскуолатын ситиһиилээхтик салайбыт, Кириэстээхтэн төрүттээх Павел Васильевич Васильевы ыҥырбыта.
Саҥа дириэктэр үлэтин, чахчы, эрчимнээхтик саҕалаабыта. Тустаах үлэтин таһынан улуус туһааннаах салайааччыларын кытта 120 оҕо үөрэнэригэр сөптөөх таас оскуола типовой бырайыагар наадалаах көннөрүүлэри киллэрэн, Дьокуускайга олорор, үлэлиир биир дойдулаахтарбытын көмөлөһүннэрэн, бырайыак-симиэтэ докумуоннара судаарыстыба эспэртиисэтэ түргэнник ааһарын ситиспитэ.
Ити кэмҥэ улуус дьаһалтата тутуу сакаасчытынан Прокопий Юрьевич Иванов салайааччылаах үөһэ ахтыллыбыт пуонданы бигэргэппитэ. Оттон бэдэрээтчитинэн анал куонкурус түмүгүнэн Владимир Иванович Яковлев дириэктэрдээх «Форс» ХЭУо талыллыбыта.
2018 сыл күһүнүгэр оскуола дьиэ бастакы сыбаайата түһэр бэлиэ түгэнэ үүммүтэ. 2019 сылтан тутуу матырыйаалларын тиэйии-таһыы күргүөмнээх үлэтэ саҕаламмыта. Кириэстээххэ сэргэхсийии, өрө көтөҕүллүү тыына биллэн барбыта.
Нэһилиэк баһылыга Александр Николаевич Григорьев оскуола дириэктэрэ Павел Васильевиһы, тутааччылары кытта сүбэлэһэн, олохтоох матырыйаалы, өрүс тааһын, кумаҕын күүскэ туһанан, тутуу бэйэҕэ турар сыанатын аҕыйатар туһуттан туһунан карьер булан биэрбиттэрэ. Нэһилиэк дьонун түмэн, көҕүлээн кыаллар көмөнү барытын оҥорорго ыҥырбыттара. Бастакынан нэһилиэк, улуус ытык киһитэ, «Хотугу Сулус» уордьан кавалера, «Сырдык суол» бааһынай хаһаайыстыба баһылыга, таас оскуола тутулларын олоҕун тухары туруорсубут Михаил Иннокентьевич Коколов өйөөн, тутааччылары олорор дьиэнэн хааччыйбыта (манна эбэн эттэххэ, Михаил Иннокентьевич – Кириэстээххэ маҥнайгы саха алмааһын арыйыы кыттыылааҕа, ону кэрэһилиир дастабырыанньалаах – Лоһуура).
Оттон «Кириэстээх» ТХПК дириэктэрэ Владимир Семенович Егоров аһынан-үөлүнэн хааччыйбыта. Нэһилиэк атын да тэрилтэлэрэ, биирдиилээн дьон туора турбатахтара, кыах иһинэн оскуола тутулларыгар көмө буолбуттара.
Аан дойдуну атыйахтаах уу курдук аймаабыт хамсык ыарыыта өрө туран, оскуола тутуута сылтан ордук тардылла сылдьыбыта. Ол гынан баран улуус баһылыга Анатолий Васильевич – тылын тыалга тамнаабат салайааччы. Онон, ылыммыт санаатын энчирэппэккэ, хамсатыылаах дьаһаллары ылан, 2021 сыл саҥатыттан тутуу үлэтэ сөргүтүллэн, үлэ күөстүү оргуйан барбыта. Тутууга бэдэрээттээх тэрилтэ тустаах үлэһиттэрин таһынан үлэ араас көрүҥэр, хайысхатыгар олохтоох урбаанньыттар көхтөөхтүк кытыннылар. Ол курдук, Т. Ордахов, В. Намылов, Н. Иванов ИП-лар элбэх үлэни үтүө суобастаахтык толорбуттарын бэлиэтиир тоҕоостоох.
Ити курдук, «АЛРОСА» хампаанньа үбүгэр-харчытыгар тутуллубут икки этээстээх, туспа хочуолунайдаах, 2,5 гаа учаастактаах, оҕо үөрэнэригэр толору эппиэттиир, киэҥ-куоҥ кылаастардаах, туспа көмө хостордоох, успуордунан дьарыктанар саалалаах, уопсайа 2700 кв.м. иэннээх, сылаас, сырдык таас оскуола аҕыйах хонугунан үлэҕэ киирээри турар.
Онон, кириэстээхтэр аҕа көлүөнэлэрэ алмаас көстүүтүгэр оҥорбут үтүөлэрэ сыаналанан, Саха Өрөспүүбүлүкэтэ төрүттэммитэ 100 сыла туолуутугар сыһыаран, бу тутуу олоххо киириитин кинилэр ыччаттарыгар кэрэ кэскил түстэниитин курдук ылынабыт. Бүтүн нэһилиэк ыратын олоххо киллэрэргэ төһүү кылааттаах улууспут аҕа баһылыгар Анатолий Васильевичка, Ил Дархан Айсен Николаевка, Сергей Иванов салайааччылаах «АЛРОСА» хампаанньаҕа олохтоохтор махталбыт муҥура суох.
Петр Петрович Николаев, Кириэстээх нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.
