Бүгүн, 2022 с. кулун тутар 16 күнүгэр, Саха сиригэр саха литературатын төрүттээччи, поэт, учуонай, Саха сирин култууратын уонна устуоруйатын чинчийээччи, сырдатааччы, уопсастыбаннай диэйэтэл уонна саха омук чулуу саарына Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 145 сыла буолла.
Бу күн Дьокуускай Доҕордоһуу болуоссатыгар, Өксөкүлээх Өлөксөй пааматынньыгар сибэкки дьөрбөтүн ууруу дьоро түгэнэ буолла. Тэрээһин кэмигэр норуоппут чулуу киһитигэр аналлаах үтүө тыл эгэлгэтэ этилиннэ.
Тэрээһиҥҥэ Ил Түмэн норуодунай дьокутаата Елена Голомарева, Дьокуускай куорат баһылыга Евгений Григорьев, Өксөкүлээх Өлөксөй сиэнэ Раиса Реасовна Кулаковская уонна уопсастыбаннас бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар.
Өксөкүлээх Өлөксөй киэҥ анаарыыта тылы үөрэтии, литературоведение, этнография, фольклористика, мифология уонна экономика эйгэтигэр сыһыаннаах дьоһун үлэлэригэр көстөр.
Алексей Елисеевич Кулаковскай саха норуотун өйүн-санаатын уларыппыт духуобунай лиидэринэн буолар. Кини чулуу аатын кытта саха литературатын төрүттэниитэ уонна сайдыыта сибээстээх.
Бүгүн Саха сирин үгүс муннугар Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 145 үбүлүөйдээх сылын чэрчитинэн, кини айымньылаах үлэтин сырдатар үгүс тэрээһиннэр ыытыллыахтара, көрсүһүүлэр, төгүрүк остуоллар уонна быыстапкалар ыытыллыахтара.
СӨ бастакы бэрэсидьиэнэ М.Е. Николаев 1992 сыллаахха кулун тутар 3 күнүгэр, Саха сирин норуоттарын духуобунай култуураларын сөргүтүүгэ уопсастыбаннай үлэ иһин А.Е. Кулаковскай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэни олохтообута.
А.Е. Кулаковскай пааматынньыга Дьокуускай куоракка норуоттар доҕордоһууларын болуоссатыгар 2002 сыллаахха туруоруллубута.
Өксөкүлээх Өлөксөй аата Таатта улууһун Дьохсоҕон орто оскуолатыгар, Дьокуускайга култуура дьиэтигэр, Дьокуускай уонна Бүлүү уулуссаларыгар иҥэриллибиттэрэ.
2019 сыллаахха Плиска диэн Болгария куоратыгар А.Е. Кулаковскайга пааматынньык арыллыбыта.
Ыспыраапка:
Алексей Кулаковский-Өксөкүлээх Өлөксөй – саха литературатын төрүттээччилэриттэн биирдэстэрэ.
Кини 1877 сыллаахха кулун тутар 4 күнүгэр, Таатта улууһугар күн сирин көрбүтэ.
1900 сыллаахха «Байанай алгыһа» диэн саха литературатыгар маҥнайгы уус-уран айымньыны, хоһоону суруйбута.
Кулаковскай айылҕаттан айдарыллыбыт талаана саха фольклорун билииттэн уонна нуучча классик суруйааччыларын айымньыларын ааҕыыттан тирэҕирбитэ. Кини элбэх хоһоон, поэма ааптара. Кээмэйинэн, дириҥ анаарыылаах уонна сүдү уобарастаах поэматынан 1910 cыллаахха суруллубут «Ойуун түүлэ» айымньыта буолар.
Өксөкүлээх Өлөксөй олоҕун кэнники сылларыгар саҥа олох тутулларыгар, укулаата үөксүүрүгэр актыыбынай кыттыыны ылбыта. Саха суругун-бичигин боппуруостарын таарыйбыта, өрөспүүбүлүкэҕэ научнай тэрилтэлэр үөдүйүүлэригэр сүҥкэн кылааты киллэрбитэ, Саха АССР Наркомпросздравыгар уус-уран литература сиэксийэтин салайбыта, литературнай тылбаас хамыыһыйатын чилиэнэ этэ, бэйэтин научнай уонна литературнай айымньыларын таһааттарбыта.
1925 сыллаахха ахсынньыга Бакуга буолбут 1-кы тюркологическай сийиэскэ Саха АССР аатыттан дэлэгээтинэн кыттаары айаҥҥа туруммута уонна аара Москуба куоракка ыалдьан, 1926 с. бэс ыйын 6 күнүгэр сырдык тыына быстыбыта.
1992 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбата Москуба куорат Даниловскай кылабыыһатыгар баар Өксөкүлээх Өлөксөй уҥуоҕар пааматынньык туруорбута.
