Бэҕэһээ ахсынньы 29 күнүгэр хаһыаппыт дьоруойа буолбут ытык кырдьаҕаспыт Лидия Игнатьевна ЛЫТКИНА саҥа кыбартыыратыгар киирэр үөрүүлээх түгэнэ тосхойдо. Толору миэбэлинэн, бытовой тиэхиньикэнэн, иһитинэн-хомуоһунан, утуйар таҥаһынан толору хааччыллыбыт дьиэтигэр киирэн, итии чэйдээх сандалы остуол тула олорон кэпсэтэбит.
“Ааным боруогун атыллаан киирээт, көрөммүн наһаа соһуйдум, үөрдүм. Кырдьар сааспар олох “принцесса” курдук олорор олохпун тэрийбиттэр. Бу улахан миэбэллэр – куухуна, киирэ түһээти аан хос улахан сиэркилэлээх ыскаабын көрөн “ама, бу мин туспар бачча сыаналаах миэбэллэри оҥорбуттара буолуой?” – диэн көрө уйадыйдым, дууһам ытаата.
Кинини кытта бииргэ олорор, Дьокуускай куорат технологическай сервис техникумугар повар идэтигэр 2-с кууруска үөрэнэр Вячеславтан “Дьиэҥ иһигэр саамай ордук тугу сөбүлээтиҥ?” – диэн ыйыталаспыппар, “Микроволновай оһох уонна духуопкалаах электрическай оһох”, - диэн тута эппиэттиир. Буолумуна, Слава повар идэтин баһылаары сылдьар. Эбэтэ кэпсииринэн, араас омук астарын бары астыыр эбит. Бэйэтэ даҕаны “астыырбын наһаа сөбүлүүбүн” диэн өрө көтөҕүллэн олорон, санаатын үллэстэр. Оҕо оҕо курдук наһаа симик, кыбыстанньаҥ, үөрбүт “эмоциятын” биллэрбэт буола сатыыр даҕаны, долгуйбута, үөрбүтэ-көппүтэ сирэйигэр көстөр.
Иккиэннэриттэн “Бастаан көрөргүтүгэр туга даҕаны суох кураанах дьиэни көрбүккүт. Хайдах-туох дьиэҕэ киириэхпит дии санаабыккытый?” – диэн ыйытыкпар, “утуйарбытыгар дьыбаан уонна аһыырбытыгар остуол, олоппос эрэ баар буолуо дии санаабыппыт. Маннык дыбарыас курдук оҥоһуллубут дьиэҕэ олоруохпут диэн түһээн да баттаппатахпыт” – диэн сөхпүттэрин кэпсииллэр.
Оннук да буолуон сөптөөҕө. Өскөтүн өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр уопсастыбаннай диэйэтэл, урбаанньыт, Уопсастыбаннай Палаата чилиэнэ, “Сделано в Якутии” ассоциация бэрэссэдээтэлэ О.Г.Григорьева куорат биирдиилээн урбаанньыттарыгар ыҥырыылаах тахсан, бассаап бөлөх тэринэн, барыларын түмпэтэҕэ буоллар. Мин бастаан, сэмэйдик Ольга Григорьевна бассаабыгар суруйан, “Көмүлүөк” сахалыы иһиттэриттэн “бэрсэригэр” көрдөспүтүм. Ону тута төлөпүөннээн, туох көмө наадатын ыйыталаспытынан барбыта. Хайыахпыный, харахпын быһа симэн баран, улахан наада буолар миэбэллэри – куухунатыттан саҕалаан “прихожкатыгар” тиийэ баҕа санаабын этиннэҕим дии. Соһуйуом, сөҕүөм иһин, ол күн аҕыйах бириэмэ устатыгар бассааппар миэбэл, дьиэҕэ наадалаах тэриллэринэн буор босхо хааччыйар, туруоран биэрэр үтүө санаалаах урбаанньыттар испииһэктэрэ “үтүө санаа холууба” буолан көтөн кэлбиттэрэ. Ону көрөн “норуот күүһэ-көмүөл күүһэ” күүстээх дьайыылааҕар итэҕэйбитим.
Дьэ, ити курдук, биллэр урбаанньыт О.Г. Григорьеванан сирэйдээн – “Саҥа дьылы - саҥа дьиэҕэ!” үтүө санаа бырайыагар кыттыспыт куорат биирдиилээн урбаанньыттарыгар – “Верона” миэбэл солуона (сал.Семен Фролов), “МебельКомплект” (сал. Владислав Яндреев), “Тирэх СПК, “Фокуспро” хампаанньа (Лина Жиркова), “Узнавайка” ситим оҕо уһуйааннаах Анна Постниковаҕа, Ил Түмэн дьокутаата П.В. Ксенофонтовка В.П. Лихановаҕа, А.В. Боескороваҕа, А. Васильев – Байдам Ууска, С.Олесоваҕа, И.Павловаҕа, маны тэҥэ Үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга (Е.А.Волкова), Геология уонна бырамыысыланнас министиэристибэтэ (М.В. Терещенко ), СӨ федерациятын профсоюһугар (Н.Н. Дегтярев), Дьокуускай куорат социальнай харыстабылга управлениета (С.И.Матвеев), куорат 1-кы №-дээх поликлиникатыгар (А.В. Эверстова), СӨ суруналыыстарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Г.А.Бочкареваҕа, Горпечать тэрилтэ (дир. С.Н.Жиркова), элбэх оҕолоох ийэ Л.К. Михайловаҕа о.д.а. сүгүрүйэн тураммыт, үүммүт сыл барыгытыгар ситиһиини, үрдүк дабайыылары аҕаллын диэн алгыыбыт.
Лидия Игнатьевнаны дьиэтигэр киллэрбит үтүө мааны чааспытыгар маннык үтүө дьыалаҕа кыттыспыт урбаанньыттар бары кэлэн үөрүүтүн үллэһиннилэр. Кырдьаҕаска бэйэлэрин баҕа санааларын кытта “Сделано в Якутии” ассоциация, эдэр урбаанньыт кыргыттар сэмэй бэлэхтэрин улахан сууманы уу харчынан илиитигэр туттаран, баабысканы өссө улаханнык долгуттулар. Маннык кэрэ түгэни ол кэмҥэ сырдык эйгэлээх саҥа кыбартыыраҕа мустубут дьон эппитинэн-хааммытынан ылынныбыт, ытамньыйа, уйадыйа көрдүбүт, үөрдүбүт-көттүбүт. Түмүккэ, бу улуу дьыалаҕа сэмэй кылааттарын киллэрсибит биирдиилээн урбаанньыттарбытыгар, кэккэ министиэристибэлэргэ “Ситим” медиа бөлөх уонна “КЫЫМ” хаһыат эрэдээксийэтин аатыттан улахан махталбытын тиэрдэбит. “Үтүө санаа” бырайыакпыт этэҥҥэ түмүктэнэн, Саҥа дьылы кыайыы көтөллөөх көрсөбүт.
Саргылаана БАГЫНАНОВА.