РФ Генеральнай Борокуратууратын Информационнай-аналитическай порталын быраапка ыстатыыстыката сыл ахсын дьоҥҥо-сэргэҕэ сырдатар сыаллаах, криминальнай хартыынаны атын дойдулары кытары тэҥнии тутан, дойду үрдүнэн буруйу оҥоруу көрдөрүүтэ хайдах туруктааҕын биллэрэр. Ол курдук, ааспыт сылга Арассыыйаҕа, уопсайа, 967 103 буруйу оҥорбут киһи баара биллибит. Саха сиригэр бу көрдөрүү – 7956.
Дойду үрдүнэн 967 тыһ. 103 буруйдаах баарыттан, 352 062-тэ – арыгы испит туруктаах сылдьан буруйу оҥорбут. Саамай элбэх итирик буруйу оҥоруу Башкортостаҥҥа бэлиэтэммит – 15 123 киһи. Иккис – Кемерово уобалаһа – 13 633. Үһүс – Свердловскай уобалас (12 819).
Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр 7956 буруйу оҥорбут киһиттэн ааспыт сылга итирик туруктаах сылдьан холуобунай буруйу 4 411 киһи оҥорбут. Олор истэригэр 458 дьахтар уонна 106 сокуоннай сааһын ситэ илик оҕо. Иллэрээ сыл 4 649 этэ (501 дьахтар уонна 114 оҕо).
Үгэс курдук, арыгылаан баран киһи доруобуйатыгар эчэйиини оҥоруу, өлөрүү, кырбааһын курдук ыар буруйу оҥороллор. Маны таһынан, ордук арыгылаан баран оҕолору күүһүлээһин, итиэннэ төрөппүттэр оҕолорун сөптөөхтүк көрбөттөрө элбэхтик бэлиэтэнэр. Арыгылаан баран уоруу, халааһын, талабырдьыттааһын элбэхтик бэлиэтэнэр.
Ыраата барбакка, ааспыт сылга уонна быйыл саамай улахан, айдааннаах өлөрүүлэр, эчэтиилэр бары кэриэтэ арыгы иһии түмүгэр тахсыбыттара.
Холобур, судаарыстыбаннай буруйдааччы туруорсуутунан, гр. О. атын буруйун кистии сатаан, икки киһи тыыныгар туран сууттанан, 19 сыл көҥүлэ быһыллыбыта. Силиэстийэ уонна борокуруор суукка дакаастаабытынан, бу киһи арыгы иһэн баран, атын буруйун кистии сатаан эр киһини уонна дьахтары саанан ытан өлөрбүт.
Биир киһи эмиэ арыгылааһын түмүгэр, 1929 сыллаах төрүөх эбэтин өлөрөн баран, 47 тыһ. солк. уорбута. Бу киһини Арассыыйа ХК 105 ыст. 2 ч. “в” пуунунан (көмүскэнэр кыаҕа суох киһини өлөрүү) уонна ХК 158 ыст. 2 ч. “в” п. ( гражданиҥҥа улахан хоромньуну таһаарбыт уоруу) сууттаан 16 сыл 6 ый күлүүс хаайыытыгар уктулар.
Биир эдэр киһи итирэн баран хат сылдьар кыыһын кытта “иллэһээри”, төбөтүгэр 4-тэ сутуругунан охсон, 17-тэ быһахтаан суорума суоллаабыта. Бу киһийдэҕи суут 14 сыл 11 ый хаайыыга хатаата.
Итириксит төрөппүттэр бэйэлэрин кыайан көмүскэммэт оҕолорун утары буруйу оҥоруулара аҕыйаҕа суох. Бу сыл тохсунньу 10 күнүгэр, Эдьигээн улууһугар 2016 сыллаах төрүөх оҕо ийэтэ арыгы испит туруктаах сылдьан, салгыы бырааһынньыктыыр санааттан оҕотун дьиэтигэр хаалларан баран, тахсаары хомунан испит. Онуоха оҕо соҕотох хаалымаары ытаабытыгар, кыыһын чап-чараастык таҥыннаран, -39 кыраадыска таһырдьа тэрээһэҕэ хаалларан, арыгылыы барбыт. Дьолго, аара ааһан иһэр киһи кыыс ытыырын истэн, хаартан хостоон ылбыт уонна суһал көмөнү, полицияны ыҥырбыт. Билигин бу дьахтары утары холуобунай дьыала суут көрүүтүгэр утаарыллыбыт.
Аны биир дьахтар орон-тэллэх буолбут инбэлиит оҕотун үс күҥҥэ көрүүтэ суох быраҕан, арыгылыы баран хаалбыт. Ол тухары биирдэ да оҕотун туһунан сураспатах. Социальнай үлэһиттэр бэрэбиэркэлии тиийбиттэрэ, оҕо аһыыр аһа, подгузнига да суох эбит. Дьахтары утары Арассыыйа ХК 156 ыст. (төрөппүт оҕотугар ыардык сыһыаннаһан туран эбээһинэһин толорбот буолуу) холуобунай дьыала тэрилиннэ.
СӨ Борокуратуурата.
