Бүгүн, алтынньы 17 күнүгэр, Өлүөнэ күргэтин тутуу устуоруйатыгар ураты суолталаах бэлиэ күн – Табаҕа хаҥас кытылыгар бастакы сыбаайаны үөрүүлээхтик кутуу буолла. Мустубут дьону Ил Дархан Айсен Николаев эҕэрдэлээтэ. Кини бу ханна да суох ураты бырайыак 2028 сылга диэри үрдүк таһымҥа тутуллан олоххо киириэхтээҕин тоһоҕолоото.
«Ураты инженернэй быһаарыылартан үөскээбит күргэ үйэлэри туораан кэнэҕэски көлүөнэлэргэ туһалыа диэн эрэнэбин. Бэрэсидьиэн Владимир Путин өйөбүлүнэ, өрөспүүбүлүкэҕэ эрэ буолбакка, дойдуга сүҥкэн суолталаах бырайыагы олоххо киллэрэн эрэбит. Биһиги тутааччыларбыт уонна партнердарбыт күргэни үрдүк таһымҥа тутан болдьоммут кэмигэр – 2028 сылга тутан бүтэриэхтэрэ диэн эрэнэбин. Күргэбит чэпчэкитик уонна түргэнник тутулуннун, Өлүөнэ эбэбит онно күүс-көмө буоллун», - диэн Айсен Сергеевич баҕа санаатын эттэ.
Күргэ барыта 26 тирэххэ туруохтаах. Тирэҕи тутар сыбаайа ахсаана уута суох өттүгэр 18-тан 32-гэ тиийэ, уулаах өттүгэр 102-тэн 208-ка тиийэ Сыбаайалар уһуннара – 10-тан 40 м тиийиэхтээх. Барыларыттан улахан тирэҕи киин пилоҥҥа анаан тутуохтаахтар. Онно 1,5 м диаметрдаах 208 сыбаайаны кутан 27 м дириҥҥэ түһэриэхтээхтэр.
СӨ Тутуу миниистирэ Владимир Сивцев үлэ хаамыытын билиһиннэрдэ. Кини сыбаайалары оҥорого халлаан туруга төрүт мэһэйдээбэтин тоһоҕолоон эттэ.
« Биллэн турар, икки кытылга иккиэннэригэр үлэ тэтимнээхтик барар. Ол курдук, үлэһиттэр олорор түөлбэлэрэ тутуллар, технологическай былаһааккаларга кумах, гравий кутуллар, бетон билиитэ ууруллар, үлэни хааччыйар суолу бэлэмнэнэр, аспаал-бетон собуоттара, сыбаайалары оҥорор ыстаныактар турдулар», – диэн миниистир сиһилии быһаарда.
Санатар буоллахха, Өлүөнэ күргэтэ өрөспүүбүлүкэ уонна "ВИС" бөлөх икки ардыгар түһэрсиллибит концессионнай сөбүлэһиигэ олоҕуран тутуллар. Онон, үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ бөлөх дириэктэрдэрин сүбэтин бэрэссэдээтэлэ Сергей Ромашов суруналыыстар ыйытыыларыгар хоруйдаата. Кини күргэни бырайыактааһын түөрт сылы быһа барбытын эттэ.
«Былырыын аан дойду таһымнаах күрэс биллэрбиппит. Манна элбэх дойду бастыҥ исписэлиистэрэ кыттыбыттара. Кинилэр маннык уустук усулуобуйаҕа тутуллар эбийиэккэ түбэһэ иликпит диэбиттэрэ. Бастатан туран, күргэ турар температуратын араастаһыытыттан саҕалаан муускут халыҥа, өрүскүт кэтитэ, устар күүһэ, сүүрүгэ – барыта олус улахан болҕомтону, эппиэтинэһи уонна ураты толкуйу эрэйбитэ. Онон, күргэни тутуу хас биирдии ымпыгын-чымпыгын хомуйан, ырытан бырайыактаабыппыт», – диэн кини кэпсээтэ.
Күргэ тутуутугар СБЕР үп-харчы өттүнэн партнер буоларын туһунан быһаарыыны түөрт сыллааҕыта ылбыттара. Баан Саха сиринээҕи салаатын управляющайа Олег Бугай Өлүөнэ күргэтин тутуу Саха сирин уонна Арктика эрэ экэниэмикэтигэр буолбакка, дойдуга барытыгар сүҥкэн суолталааҕын ыйан туран маннык улахан бырайыакка кыттарга кыах биэрбит өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар махтанна.
Ол курдук, күргэ Транссибиирдээҕи уонна Байкал-Амурдааҕы магистраллары Хотугу байҕал суолун кытта, «Өлүөнэ» уонна «Халыма» массыына суолун «Бүлүү» суолун, ол эбэтэр Арассыыйа илиҥҥи өттүн Охотскай муора кытылын кытта холбуоҕа. Маны таһынан, күргэ Новосибирскайтан Магадаҥҥа диэри айаны 905 км кылгатыаҕа. Инникитин өссө аан дойдутааҕы « Арассыыйа – Азиялыы Чуумпу Акыйаан» тырааныспар көрүдүөрүн үөскэтиэҕэ.
Өлүөнэ өрүһү туоруур күргэ уһуна – 14,5 км. Күҥҥэ быһа холуйан 5300 массыынаны аһардыаҕа. Уһук Илин сайдыытын национальнай тосхолугар киирбит бырайыак сыаната – 130 миллиард солкуобай. Федеральнай үбүлээһин 2025 сылга күүтүллэр.
Хаартыска: СӨ Бырабыыталыстыбатын уонна Ил Дарханын пресс-сулууспата
Бэйэ кэр.
