Бүттүүн сомоҕолоһон ойуур баһаарыттан быыһаммыппыт

Бу сайын Нам улууһугар 28 ойуур баһаара тура сылдьыбыта. Кэккэ нэһилиэктэргэ: Таастаахха, Фрунзеҕа, Көбөкөҥҥө уот чугаһыы сыһан, ыксаллаах быһыы-майгы режимэ олохтоммута.

Баһаардары умуруорууга улууспут, региоммут, дойдубут салалталара улахан төһүү күүс буолбуттарын билэбит. Ол курдук, үрдүк сололоохтор кэлэннэр ойуур баһаарын утары үлэни тэрийэн, балаһыанньаны көрөн-истэн, улууспут дьоно-сэргэтэ биир санаанан салайтаран, уоту бохсууга үлэни тэрээһиннээхтик ыыталларыгар ыйбыттара.

Саха сиригэр регионнар икки ардыларынааҕы ыксаллаах быһыы-майгы режимэ биллэриллибитин чэрчитинэн, Российскай Федерация гражданскай оборуона дьыалаларыгар, ыксаллаах быһыыга-майгыга уонна айылҕа алдьархайын туоратыыга министрэ Евгений Зиничев, Ил Дархан Айсен Николаев Нам улууһугар болҕомто уурбуттара. ЫБММ өттүттэн күүстээх үлэ ыытыллыбыта, ол курдук, оборуона министерствотын инженернэй хомуур ротатын 4 байыаннай техникалара, сулууспалааччылара, Россия ЫБММ Ногинскайдааҕы быыһыыр киин суһал дьайыыны оҥорор отделын сотрудниктара күүс-көмө буолбуттара. Маны таһынан, улууспут бары нэһилиэктэрин олохтоохторо, атын сиргэ олорор биир дойдулаахтарбыт, тэрилтэлэр, түмсүүлэр туора турбакка ойуур баһаарын бохсууга кыттыспыттара, бары кыахтарын уурбуттара, сэмэй кылааттарын киллэрбиттэрэ.

Баһаары умулларыыга уопсайа 1285 киһи үлэлээбитэ, 201 техника туһаныллыбыта. Ойуур баһаарыгар 63633,72 гектардаах сир эмсэҕэлээбит. Маныаха ахсынньы саҥатыгар ойуур баһаарыгар үлэлээбит, күүс-көмө буолбут дьоҥҥо, волонтердарга «Нам улууһа» МТ баһылыга Юрий Слепцов, улуус депутаттарын сэбиэтин председателэ Алексей Винокуров махтал суруктары туттардылар.

Улахан ойуур баһаардара тура сылдьыбыт нэһилиэктэр баһылыктарын кытта үлэ хайдах ыытыллыбытын, кэлэр сылга туох үлэни ыытан эрэллэрин туһунан кэпсэттибит.

Егор Лиханов, Таастаах нэһилиэгин баһылыга:

- Нэһилиэкпит үс өттүгэр ойуур баһаара туран ыксата сылдьыбыта. Ол курдук, арҕааттан Горнай территориятыттан Улуу Сыһыы диэкиттэн уот киирбитэ, соҕурууттан, Маҕантан, Туура диэкиттэн үөһэнэн умайан биһиги территориябытыгар кэлбитэ уонна бэйэбитигэр, чугастыы, Дэгийэҕэ ойуур баһаардара бэлиэтэммиттэрэ.

Бөһүөлэкпитигэр 3 км курдук чугаһаабытыгар минерализованнай балаһа оҥороммут, утары уот ыытан 7 км тэйиппиппит. Ойуур баһаара тураатын кытта мобильнай биригээдэлэр, баһаарынайдар, “Авиалесоохранаттан», «Якутлесресурстан» 200 тахса киһи көмөҕө кэлбитэ. Онтон саҕалаан күн аайы баҕа санаанан биир дойдулаахтарбыт, биирдиилээн да дьон, улууспут тэрилтэлэрин коллективтара, куораттан тиийэ 20-лии, 30-туу киһи кэлэ турбута. Нэһилиэгим дьоно-сэргэтэ туттар мал-сал ыларга көмөлөспүттэрэ, ас астааһыныгар, “полевой кухняны” тэрийиигэ түүннэри-күнүстэри үлэлээбиттэригэр махтанабын. Амурскай уобаластан кэлбит авиагруппа, Ногинскайдааҕы быыһыыр киин, Хабаровскайтан кэлбит инженернэй сулууспа саллааттара, республикабыт, улууспут тустаах тэрилтэлэрэ, бэйэбит ыччаппыт түмсэммит ойуур баһаарын умулларбыппыт. Бу курдук уустук балаһыаннаҕа, нэһилиэгим дьоно-сэргэтэ дойдубут туһугар биир сомоҕо буолан түмсүүлээхпитин көрдөрдүбүт.

Биһиги нэһилиэкпит территориятыгар ойуур баһаарыттан 3859,63 кэриҥэ гаа сир уокка былдьанна. Кэлэр сылга баһаартан сэрэхтээх буолууга анаан бюджеппытыттан, сыл аайы көрөрбүт курдук, уматыкка уонна ыксаллаах быһыыга-майгыга туттарга анаан үп тыырыахпыт. Ойуур баһаарыгар үлэлээбит дьоммутугар харчылара төлөннө, ол эрэн техника өҥөтүн төлөбүрэ түһэ илик. Саҥа дьылга диэри төлөнүөҕэ диэн эрэнэбит.

Гаврил Гоголев, Көбөкөн нэһилиэгин баһылыга:

- Биһиги нэһилиэкпитигэр ойуур баһаарын уота 6 км чугаһыы сылдьыбыта. Инньэ гынан, олохтоохтору быстах кэмҥэ көһөрүү үлэтэ ыытыллыбыта. Баһаар уот линиятыгар киирэн, 10-ча остуолба умайан, уота суох хаала сылдьыбыт кэммитигэр «Намкоммунтеплоэнерго» АО уот биэрэр дизеллэрин туһанарга көмөлөспүтэ. Маннык уустук балаһыанньаҕа нэһилиэкпит эр дьоно уоту бохсууга, дьахталлар да туора турбаккалар ас астаан күүс-көмө буолбуттарыгар махталбын тиэрдэбин.

Маны таһынан, улууспут олохтоохторо, тэрилтэлэр үлэһиттэрэ быыстала суох кэлэн икки нэһилиэгинэн хайдыһан сүдү улахан көмөнү оҥорбуттара. Ыксаллаах быһыы-майгы кэмигэр мотуорканан, паромунан эбэбитин туораан 400-тэн тахса киһи бэйэтин баҕа санаатынан көмөлөстүлэр. Тиһигин быспакка биир дойдулаахтарбыт бородууктанан, уматыгынан, туттар тэрилинэн көмөлөрө кэлэ турбута. Ити курдук биир санаанан салайтаран, бүттүүн сомоҕолоһон ойуур баһаарыттан быыһаммыппыт. Улууспут баһылыга Юрий Слепцов, депутаттар сэбиэттэрин председателэ Алексей Винокуров ойуур баһаарыгар үлэлээбит 200-кэ киһиэхэ, өрүспүт суола аһылыннаҕына махтал сурук тутарыахтаахтар. Онон хас биирдии киһи үтүө санаата сыаналанарыттан үөрэбит уонна астынабыт.

Кэлэр сылга ойуур баһаарыттан сэрэхтээх буолууга анаан саас булт кэмэ саҕаланыан инниттэн тыаҕа сылдьыыга өйдөтүү үлэтэ ыытыахпыт. Бюджеппытын ылыныыга ыксаллаах быһыыга-майгыга туттар үп көрүөхпүт. Маны таһынан, Минерализованнай балаһа оҥорон кэрдибит маспытын ыраастыахпыт, өссө кэҥэтэн биэрэр былааннаахпыт. Хайа баҕарар үлэҕэ техника көмөтө наада буолар, онон кэлэр 2022 сылга, ойуур баһаарыттан сэрэхтээх буолууга анааммыт, араас да таһымнаах тыа сирин үлэтигэр наада буолуо диэммит, олохтоох көҕүлээһини өйүүр программаҕа кыттаммыт МТЗ-82 трактор ыларга үлэлэһэ сылдьабыт.

Итини таһынан, «Тыа сирин биир кэлимник сайыннарыы» тус сыаллаах программанан спортивнай былаһаакка туруорарга үлэлэһэбит. Сирэ, миэстэтэ быһаарыллыбыта, билигин бырайыактыыр-сметалыыр таһымҥа тиийдибит. Баһаарга үлэлээбит хас биирдии киһи үлэтэ, көмөтө сыаналанан харчы төлөнүөхтээх этэ да, хомойуох иһин, кимиэхэ да төлөнө илик.

Дьон дьиэлэрин ис-тас үлэлэрин хаалларан, оттуулларын умнан туран күүс-көмө буолаллар.

Кыыс кэрэ айылҕалаах Эҥсиэлибит быйаҥнаах киэҥ-куоҥ хочотун, өҥ-нүөл хонуутун, нэлэмэн алааһын, баай хара тыатын, байанайдаах тайҕатын харыстыы, көрө-истэ сылдьыаҕыҥ!

Семен Аргунов

Ылыллыбыт сигэтэ: https://xn--h1aaigu4ed.xn--p1ai/article/34044