Ыам ыйын 5 күнүгэр Дьокуускайга куораттааҕы национальнай гимназия аактабай саалатыгар суруналыыс — Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, суруйааччы, поэт — Суруйааччылар сойуустарын норуоттар икки ардыларынааҕы түмсүүлэрин (МСПС), СӨ Суруйааччыларын сойууһун уонна “Саха сирин суруйааччылара” ассоциация чилиэннэрэ, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, норуодунай суруйааччы Е.П. Неймохов аатынан уопсастыбаннай-литературнай бириэмийэ лауреата Наталья Владимировна Михалёва-Сайа “Тыыннаах тылбаас” диэн саҥа кинигэтин билиһиннэрэр ураты сонун тэрээһин буолан ааста.
Кинигэ “Көмүөл” кыһаҕа бэрт тупсаҕайдык, философ В.Д. Михайлов эппитинии, бэйэтэ урамньы (искусство) айымньытын курдук оҥоһуллан, биир тыһыынча ахсаанынан тахсыбыт. Итини сэргэ, Виктор Данилович бэйэтин этиитигэр Сайа ити кинигэтинэн сахалыы уус-уран тылбааһы саҥа чыпчаалга таһаарда, билигин атын тылбаасчыттарга ол чыпчаалга тиийэр, онтон тирэнэр уонна ону үрдэтэр сорук турар диэн санааны тоһоҕолоото.
Филология кандидата, ХИФУ доцена Матрёна Петровна Попова салайар “Сэргэлээх уоттара” айар-суруйар түмсүү кыттыылаахтара — устудьуоннар, магистраннар — туһааннаах кэм тыынын биэрэрдии таҥнан, тэринэн, Шекспиртэн, Пушкинтан саҕалаан тылбаастары аахпыттара ураты көстүү буолла.
Оттон гимназия нуучча тылыгар уонна литературатыгар методист үөрэтээччитэ, Арассыыйа үөрэҕин туйгуна Венера Илларионовна Илларионова үөрэнээччилэри бэлэмнээн, доргуччу ааҕыыны уонна Сайа тылбааһын оригиналы, итиэннэ атын тылбааһы кытта тэҥнээн ырытыы оҥорбута бэйэтэ эмиэ “тыыннаах” чинчийии быһыытынан кэрэхсэннэ.
“Күрүлгэн” сурунаал бас дьаһабыла, СӨ Суруйааччыларын сойууһун ситэриилээх сүбэтин чилиэнэ Афанасий Гуринов-Арчылан былырыын тэриллибит, “Ситим” медиа бөлөх генеральнай дириэктэрэ Мария Христофорова салайааччылаах “Ассоциация национальных СМИ” тэрилтэ көмөтүнэн Арассыыйа атын түөлбэлэригэр Саха сирин билиһиннэрэр утумнаах үлэ ыытылларын бэлиэтээн туран, муус устар ыйга “Башкортостан кызы” сурунаалга Сайа уонна Мария Алексеева-Арылы Дуйдаах хоһоонноро тахсыбыттарын кэпсээтэ, саха хоһооно-кэпсээнэ ити курдук киэҥ ыырданан иһэригэр баҕарда.
Иккис түһүмэххэ Сайа былырыын “Бичик” кинигэ национальнай кыһатыгар тахсыбыт “«Кэпсиэ» кэннэ аһаҕастык” диэн кинигэтин тула кэпсэтии тэрилиннэ.
Түмүккэ, кэлбит, ити кинигэлэри атыыласпыт дьон Сайаттан автограф ылан, хаартыскаҕа түһэн үөрдүлэр-көттүлэр.
Сайа бу “Тыыннаах тылбаас” диэн саҥа кинигэтин урбаанньыт, салайааччы Матвей Николаевич Евсеев үбүлээбит.
Мантан салгыы тэрээһин туһунан ааҕааччы, сүгүрүйээччи бэйэтин санаатын бассаапка суруйбутун билсиҥ.
Уран тыл умсулҕаныгар куттарын туттарбыт биир баайыылаах дьон лыык курдук мустубут...
Бу дьон тугу сэргээн, сэҥээрэн туохха бачча тоҕуоруста?
“Кинилэри туох угуйар күүс биир түһүлгэҕэ түмтэ?” диэтэргит, саха сайдам саҥатынан санаатын сайа этэр оһуор-мандар тыллаах Сайа дьоро күнэ буолла.
Бары билэр, сөбүлүүр ыытааччыбыт Георгий Белоусов, мэлдьи буоларыныы, киһи эрэ истэ олоруох курдук саас сааһынан салгымтыата суох иилээн-саҕалаан ыытта.
Сайа хоһооннорун бары кулгаах-харах буолан, биир турукка киирэн, утаппыттыы, этэргэ дылы, тыыммакка да олорон иһиттибит.
Улуу омуктар айымньыларын сахалыы тыыннаан ааҕыы, Огинскай дойдутуттан үүрүллэн барарыгар айбыт үйэлээх музыката фон быһыытынан туттуллубута, бу киэһэ Сайа айар үлэтин нөҥүө хас да омук чыпчаал айымньыларын алыбыгар киирэн тахсыыбыт — бу барыта Сайа улахан талаанын, үрдүк таһымын туоһулуур.
Өтөрүнэн билбэтэх дуоһуйууну ылан, аҕыйах этиини сурукка тистим.
Анна ГРИГОРЬЕВА.
Бэлэмнээтэ АРЧЫЛАН.
