Бүгүн Дьокуускайга муниципальнай тэриллиилэр дьокутааттарын таһымнарын үрдэтэр «Депутат. Управление изменениями в современных реалиях» күнүскү үөрэх буолан ааста. Бу СӨ Инновацияҕа, инфокоммуникационнай технологияларга министиэристибэтэ уонна "Ил Түмэн" бэчээт кыһата тэрийбит үс күннээх үөрэҕин тиһэх түһүмэҕэ. Салайааччы Мария Христофорова элбэх уларыйыы барар кэмигэр дьокутааттар, бастатан туран, өй-санаа, билии-көрүү өттүнэн бэйэлэрэ уларыйаллара уонна олох тэтимиттэн хаалбакка сайдан иһэллэрэ ирдэнэрин бэлиэтээтэ.
Ыҥырыылаах спикер, «Росатом» корпорация регионнары кытары үлэлэһэр департаменын регионнардааҕы бэлиитикэҕэ дириэктэрэ, коммуникация уонна медиа эйгэтин эспиэрэ, бэлиитикэ билимин хандьыдаата Роман Скудняков истээччилэри дойдуга элбэх уларыйыы бара турар кэмигэр нэһилиэнньэни, электораты кытта хайдах үлэлииргэ үөрэттэ. Биһиги тэрээһин кэмигэр аҕыйах дьокутааты таба тутан кэпсэттибит.
Айталина Пономарева: “Дойдубут туһугар биир сүбэнэн кыһаллан үлэлиэҕиҥ”
Ахсыс сылын Чурапчы улууһун Кытаанах нэһилиэгин сэбиэтин дьокутаатынан үлэлиир Айталина Пономарева хайыы-үйэ тыа хаһаайыстыбатыгар улахан уопуттаах киһи, ону сэргэ култуура эйгэтигэр үлэлээн эрэр эдэр салайааччы. Кини нэһилиэккэ туох кыһалҕа баарын үллэстэр:
- Талыллан үлэлээбитим аҕыс сыл буолла. Мин санаабар, нэһилиэк дьокутаатын суолтата намтаан иһэр курдук. Төһө даҕаны нэһилиэк бүддьүөтүн тыырдарбыт, үөһэттэн кэлбит дьаһалларга уларытыыны киллэрэр кыахпыт суох. Нэһилиэк сирэ-уота, үүт таһыыта, күрүө тутуута, хотон тутуута курдук үбү-харчыны эрэйэр кыһалҕа элбэх буоллаҕа дии. Биһиги дьокутааттар, ону быһаарарга көмөлөһөн, дьон олоҕун чэпчэтэргэ кыһаллабыт.
Нэһилиэк бүддьүөтэ хаһан баҕарар кырыымчык буолар, онон тыырыы күчүмэҕэйдээх. Суолу оҥоруу, дьиэлэри ититии уонна тыа хаһаайыстыбатын кыһалҕалара биһиэхэ сытыытык тураллар. Чуолаан, кэнники сылларга кураан ааҥнаан, оппут үчүгэйдик үүммэккэ, ороскуот улахан.
Дьокутааттарга аналлаах үөрэххэ сылдьан, элбэх саҥаны биллим. Быйылгынан бүтэн хаалбакка, өссө да ыытылла турара буоллар диэн баҕа саналаахпын уонна тэрийээччилэргэ олус махтанабын. Нэһилиэк дьокутааттарын маннык үөрэхтэргэ сылдьан үүнүҥ-сайдыҥ уонна биир сүбэнэн дойдубут туһугар ис сүрэхтэн кыһаллан үлэлиэҕиҥ диэн ыҥырабын.
Гаврил Селляхов: “Тэрийээччилэргэ махтанабын”
Кэбээйигэ баһаарынай чаас салайааччыта, улуус дьокутаата Гаврил Селляхов, нэһилиэк дьокутаатынан биэс сыл үлэлээн, ааспыт сыл балаҕан ыйыгар улуус дьокутаатынан талыллыбыт. Кини улуус үс сүрүн кыһалҕатын сырдатта:
- Кэбээйи нэһилиэгиттэн улууска үс дьокутаат баар. Биһиэхэ суол кыһалҕата билигин да сытыытык турар. Кэбээйигэ диэри суол оҥоһуллубут буоллаҕына, нэһилиэктэргэ сайыҥҥы өттүгэр суоҕун кэриэтэ. Кыһын даҕаны, тибэн кэбиһэн, сырыы олус харгыстанар. Уонна ааспыт сылга оттуур сирдэрбит бүтүннүү ууга бараннар, улахан уустуктары көрүстүбүт. Бу инникитин хатылламматын туһугар мелиоративнай үлэлэр үчүгэйдик барыахтаахтар. Онно улуус уонна нэһилиэк баһылыктара турунан үлэлии сылдьаллар.
Кэбээйи нэһилиэгэр олорорум быһыытынан, манна сүрүн кыһалҕанан сайыҥҥы уу ситимэ суоҕа буолар диэн этэбин. Биһиэхэ күөллэрбит элбэхтэр гынан баран, чугастааҕы күөллэр уоланнар, нэһилиэнньэни хааччыйбат буолан тураллар. Ол иһин тэйиччи күөллэртэн, аныгы матырыйаалы, тиэхиньикэни туһанан, уу ситимин тардыахпытын баҕарабыт. Уонтан тахса сыллааҕыта тардыллыбыт ситим тимир турбалара дьэбиннирэн, эргэрэн туһаттан тахсыбыттара ыраатта. Онон сайыҥҥы уу ситимэ үлэлээбэтэҕэ 3-4 сыл буолла. Нэһилиэнньэ, биллэн турар, туруорсар. 3 тыһыынча кэриҥэ киһилээх улахан иэннээх нэһилиэги хааччыйарга элбэх үп ирдэнэр. Ол да буоллар, быһаарыахпыт диэн эрэнэбит. Дьокутааттарга анаан маннык үөрэх тэрийбиттэрэ олус үчүгэй. Тэрийээччилэргэ махтанабын.
Бу нэдиэлэ өрөспүүбүлүкэҕэ Муниципальнай тэриллиилэр дьокутааттарын II Сийиэһин уонна Муниципальнай тэриллиилэр IX Сийиэстэрин чэрчитинэн ааһарын санатабыт. Киэҥ далааһыннаах тэрээһиннэргэ 500 тахса парламентарий кыттыаҕа.
Матырыйаалы бэлэмнээтэ Күндэли.
