Киир

Киир

Кыайыы күнүгэр бэрт өр тэринэн, өссө биир көмөлөһөөччүнү ыҥыран, икки өттүттэн өйөөн-убаан, тыыл бэтэрээнэ эбэбитин таһырдьа үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ таһаардыбыт.

Бэҕэһээ “быйыл хайаан да таһырдьа тахсан, Кыайыы күнүнээҕи тэрээһини көрдүн, мээр эҕэрдэлии кэлиэҕэ, бэлэх туттарыаҕа” диэн ыҥырбыттарын уонна эмээхсин мээри көрүөн наһаа баҕарбытын иһин, бэрт өр ырычаахтаһан, таһырдьа таҕыстыбыт. Балачча үчүгэйдик тэрийэ сатаабыттар: чугастааҕы оскуола оҕолоро, байыаннайдар, дьокутаакка хандьыдааттар, уокурук үлэһиттэрэ эҥин кэлбиттэр. Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ дьахтарга эҕэрдэ бастыҥа ананна, көтөх муҥунан сибэкки биэрдилэр. Тыыл бэтэрээннэрэ хас эмэ дьиэттэн баара-суоҕа биэс хас эбиттэр. Кэнсиэр, параат, “Өлбөт үйэлээх пуолка” хаамыыта олус бэркэ ааста. Онон бүттэ. 

Тыыл бэтэрээннэрэ барахсаттар олорбуттарын курдук олордулар, биир салаа гвоздиканы да туттарбатылар. Төннөн киирэн иһэн, бэҕэһээ ыҥырбыт дьахтартан төлөпүөннээн: “Тыыл бэтэрээннэрин эҕэрдэлээбэт, биир сибэкки туттарбат эрээри туохха ыҥырбыккытый, хаартыскаҕа түһэргэ дэкэрээссийэ оҥостоору дуо?” – диэн ыйыттым. Онуоха “чаас аҥаарынан маннык нүөмэрдээх кыбартыыраҕа кэлэн, бородуукта нобуорун ылаар” диэтэ. Кыыһырбыппар, салапаан суумкаҕа 250 г рафинад саахар, 1 иһит мас арыыта, 1 хаа лапса уонна да атын буолар-буолбат аһы аҕалан биэрдэ. Бу тэрийээччилэр итиччэ кырдьаҕас тыыл бэтэрээннэрин ыҥыртаан сүпсүгүрдэн баран, тоҕо киһилии эҕэрдэлээбэттэрий? Күлүү гыммыт курдук, ол-бу кэнсиэрбэ биэрэллэр. Хоргуйан олорор дьоҥҥо дылы. Ас нобуорун бэлэхтээһин диэн, 90-с сыллартан хаалбыт көстүү буолбатах дуо? Тыыл бэтэрээннэрэ кыамматтар, тиийиммэттэр-түгэммэттэр диэн өйдөбүлү үөскэтэр. Билигин бэтэрээннэр биэнсийэлэрэ саастарын да быһыытынан сорох-сорох үлэһит хамнаһынааҕар  үрдүк. Онон кинилэр, буолаары буолан, саастаах дьон, кэнсиэрбэни сиэбэттэр, хата, доруобуйаларын баҕас көрүнэллэр.  Тооромос саахарга, тушенкаҕа төрүт да наадыйбаттар. Барыта буоллун-хааллын, итини-маны оҥордубут диэн отчуокка тиһээри эрэ дьүһүлэнэллэр. Иннилэрэ кылгаабыт, кэннилэрэ уһаабыт тыыл бэтэрээннэригэр итинник халы-мааргы сыһыан үгэскэ кубулуйда.

Саатар, тиийэн олороотторун кытары биэриэхтэрин. “Чаас аҥаарынан ханна эрэ, ыал дьиэтигэр кэлээриҥ” диэтэхтэрэ үһү.  Ыйыппатах киһи саҥата суох дьиэлиир буоллаҕа. Ас биэриэхтэрин оччо баҕарбыт буоллахтарына, оттон били хайгыыр “Саюриларын” оҕурсутун, помудуорун дук гыныахтарын. Биллэн турар, тыыл бэтэрээннэриттэн дьахтар аймах эрэ ордон хаалла. Дьахтар хаһан да дьахтар: 18-таах буоллун, 90-наах буоллун. Биир сибэкки сыыһа кинилэргэ ол тушенкатааҕар, пальма арыылаах бороһуок үүттээҕэр күндү буолуо...

Суруйуу төрдө: Aartyk.ru

Клавдия СПИРИДОНОВА,
Дьокуускай олохтооҕо.

 

Санааҕын суруй

Бүтэһик сонуннар