Олохтоох көҕүлээһини өйүүр бырагыраама (ППМИ) баара тыа сирин сайдыытыгар олус туһалаах. Биһиги Таатта улууһун Харбалааҕын олохтоохторо бу бырагыраамаҕа кыттыһан, нэһилиэкпитигэр дьон олорор усулуобуйатын тупсарыыга дьоһуннаах хардыылары оҥорон үөрэбит, астынабыт! Ол иһин Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатыгар махталбыт муҥура суох!
Ол курдук, 2018 сыллаахха киин ититиниигэ холбонууга туһаммыппыт. Салгыы олохтоохтор, бары түмсэн турунан, билигин Харбалаах бөһүөлэгин 90-тан тахса %-на бары киинтэн ититинэн олоробут. Ити түмүгэр, үгүс ыал дьиэлэрин толору хааччыллыылаах гына оҥоһуннулар.
2019-2021 сс. бу бырагыраама көмөтүнэн бөһүөлэк уулуссаларын уотун саҥардыы күүскэ барбыта. Ырыаҕа ылланар «Харбалаах тырымнас уоттара” күннэтэ сандаарыччы тыган, уйгулаах олоҕу түстэһэр.
2022 сыллааҕы олохтоох көҕүлээһини өйүүр бырагыраамаҕа Харбалаах олохтоохторо – 77 700 солк., олохтоох дьаһалта – 117 500 солк., успуонсардар (“Төлөн” ААО, Е.М. Халыева С.И.Петров, Ю.А Дарбасов, А.Д Рахлеев, Е.Р. Халыева) – 150 000 солк., өрөспүүбүлүкэ бу бырагыраамата 1 500 000 солкуобайы кыттыһаннар, 340 м уһуннаах саҥа күрүөнэн пааркабыт икки эркинин саҥардыбыппыт уонна киирии аарката оҥоһуллубута. Нэһилиэк олохтоохторо, бары биир киһи курдук турунан, саҥа күрүөнү кырааскалаабыттара. 2023 сылга пааркабыт күрүөтэ ситэриллибитэ, иккис аарка оҥоһуллубута.
Быйыл бу бырагыраама көмөтүнэн Улуу Кыайыы 80 сыллаах үбүлүөйүн көрсө “Кыайыы болуоссатын” кэҥэтии, күрүөлээһин буолла, ис хоһоонун дириҥэтэн эбии истиэндэ оҥоһулунна, сүгүрүйүү бэлиэтэ – Ытык уот саҥардылынна. Манна барытыгар 2 710 000 харчыны олохтоохтор, успуонсардар, өрөспүүбүлүкэ үбүлээннэр оҥоһулунна. Буоларын курдук, кырааскалааһыныгар оскуола үөрэнээччилэриттэн саҕалаан, нэһилиэк олохтоохторо көхтөөх кыттыыны ыллылар.
Кэлэр сылга уу ылар сиринэн быһа кырдьаҕас, кыаммат дьоммут маҕаһыыннарга, сынньалаҥ киинигэр сылдьалларыгар табыгастаах буоларын курдук хапытаалынай уоттаах-күөстээх тротуар оҥоруутугар ылсыахпыт, олохтоохтор, харчынан өйүүргэ бары сөбүлэһэн, бу да сырыыга көхтөөхтүк куоластаатылар.
Тыа сирин сайдыытыгар өйөбүл буолар бырагыраамабыт өссө да уһун сылларга үбүлэнэн, тыа сиригэр олохсуйууну кэҥэтэ, олохпут таһыма үрдүүрүн түргэтэтэ туруо диэн олус эрэнэбит.
Валентина Кривошапкина.
