Иннин манна аах: https://kyym.ru/sonunnar/uopsastyba/10551-donbass-sakha-siriger-makhtala-ulakhan
Генерал мээнэҕэ хайҕаабат
Олунньу 1 күнүттэн саҕаламмыт куораты чөлүгэр түһэриигэ көмө үлэтин салайарга Саха сириттэн Кировскай дьонугар үчүгэйдик биллэр Д. Лепчиков анаммыт. Мунньахха госсакаасчыт “ЖКХ” ГУП бэрэстэбиитэлэ С.В. Слюгров, кылаабынай бэдэрээтчит К.А. Мартиросян сырыттылар.
Кировскай куорат баһылыга С.В. Ермаков: “Саха дьоно, күүстээх профессионаллар хамаандаларын илдьэ кэлэн, өр сылларга эрэйдээбит кыһалҕабытын быһаардыгыт. Куорат дьонугар Улахан Арассыыйа көмөтө эһигинэн сирэйдээн көһүннэ. Байыаннай балаһыанньа да буоллар, тутуу, сайдыы барара куорат инники кэскилигэр улахан суолталаах”, – диэн махтанна.
Уһук Илин ыстаабын салайааччыта астаапкаҕа сылдьар генерал И.Б. Цветков ДНР-ы чөлүгэр түһэриигэ уокурук эрэгийиэннэрэ бары үлэлииллэрин кэпсээтэ. Быйыл тохсунньу 20–21 күннэригэр РФ Бырабыыталыстыбатыгар Ю.П. Трутнев салалтатынан буолбут мунньахха ДНР-га ыытыллыбыт тутуу ааспыт сыллааҕы түмүгүн көрбүттэр, саҥа сорудахтары туруорбуттар. Саха сириттэн Кировскайга тутууга быйыл эмиэ былырыыҥҥы курдук 620 мөл. солк. көрүллүбүт. Оттон федеральнай үбүлээһин туһунан Цветков эмиэ 620 мөл. солк. эбии көрүллүө, барыта 1,24 млрд солк. үлэ ыытыллыах диэтэ.
Быйыл үлэни түргэтэтэр инниттэн федеральнай үп эрдэ бэриллэрэ быһаарыллыбыт. И.Б. Цветков РФ Бырабыыталыстыбатыгар буолбут мунньахха полпред Ю.П. Трутнев эрэгийиэннэргэ барыларыгар Саха сирин улахан көдьүүстээх, таһаарыылаах үлэтин холобурдаабыт. Биһиги субъектартан барыларыттан элбэх үбү биэрбиппит. Тутуу хаачыстыбатынан биһиэнэ саамай бастыҥ эбит. Федеральнай киинтэн, Уһук Илин уокуругуттан хоруупсуйаны бохсууга кытаанах хонтуруол ыытыллыбыт эбит дии санаатым. Сорох эрэгийиэн тутуу ороскуотун олус үлүннэрэн көрдөрөр эбит. Итини бэрэбиэркэлиир уорганнар хоруупсуйаҕа уорбалыыр буоллахтара. Бэрэбиэркэ түмүгэр биллибитинэн, Саха сирин тутааччылара Кировскайга ыыппыт тутууларын кыбадыраат миэтэрэтигэр саамай аҕыйах ороскуоттаахтар. Сорох эрэгийиэннэр тутуу матырыйаалын сыанатын биһиэнинээҕэр уонунан төгүл элбэҕи ороскуоттаабыппыт диэн отчуоттууллар эбит.
Генерал ааспыт сыл отчуотуттан “эһиги, чахчы, саамай чиэһинэй үлэлээххит” диэн анаан-минээн былырыыҥҥы үлэ кэмигэр кимнээх кв миэтэрэҕэ төһө үбү ороскуоттаабыт кыраапыктарын көрдөрдө. Саха сирин тутааччылара саамай кыраны ороскуоттаабыттарын, харахпытынан көрөн итэҕэйдибит. Анараа дьон матырыйааллара үчүгэйэ буолуо диэҕи, ама, анал сулууспалар итинниги билбэттэрэ буолуо дуо, кырдьыгынан анаалыстаатахтара.
Аны өссө күүппэтэх өттүбүтүттэн хайҕанныбыт. Саха сирин үлэһиттэрин өттүттэн бэрээдэги кэһии саамай аҕыйах. Онон өрөспүүбүлүкэбит Арассыыйа саҥа эрэгийиэнигэр көмөтө көдьүүстээҕинэн, РФ Бырабыыталыстыбатыттан улаханнык хайҕаммыт.
И.Б. Цветков, А.С. Федотов, С.В. Ермаков
И.Б. Цветков өрөспүүбүлүкэттэн сылдьар дьоҥҥо туһаайан: “Эһиги манна чиэһинэйдик үлэлии, көмөлөһө кэлбиккитин көрдөрдүгүт. Быйыл да ол үрдүк ситиһиигитин салгыаххыт диэн эрэнэбин”, – диэн түмүктээтэ.
Уопсайынан, саҥа киирбит 4 эрэгийиэни Арассыыйа бүгүҥҥү таһымыгар тиийэр гына өрө тардарга, алдьатыы улаханыттан сылыктаан, тутуу үлэтигэр уонча сыл барыыһы дииллэр. Саҥа эрэгийиэннэр сирдэрэ босхолоннохторун аайы, көмөлөһө арҕаа сыҕарыйан иһиэхтээхпит.
Аҕа дойду сэриитин кэнниттэн дойду барыта турунан, сэрииттэн эмсэҕэлээбит норуот хаһаайыстыбатын чөлүгэр түһэрбитэ. Өссө аһара баран, сэрии бүппүтэ 16 сылыгар куосумаска Ю.Гагарины таһаарбыппытын санаан кэбиһиэҕиҥ. Онон буоллаҕына, саҥа холбоспут эрэгийиэннэри чөлүгэр түһэрии кэмигэр Арассыыйа дьоно эмиэ туох эрэ уһулуччулааҕы оҥорон таһааралларын көрүөхпүт.
Херсон уобалаһын кытта сибээстэһии
Соҕуруу дьон хойуутук уонна куораттар чугас-чугас олорор буолан, массыынанан киһи хаартаҕа көрөр киэҥ сирин начаас эргийэр эбиккин. Новоазовскайтан эрдэ туран баран, эбиэт саҕана Херсон уобалаһын быстах киинэ буолан турар Геническэйгэ айаннаан тиийдибит. Суол устатын тухары биир да ойуур суох, барыта – киһи хараҕа ыларын тухары бааһына. Украина кэмигэр суол олох оҥоһуллубатаҕа көстөр, кыараҕас, икки массыына эрэ утарыта аасыһар.
Херсон уобалаһыгар киирбит кэннэ, Хара муора сылаас тыына билиннэ. Күһүн ыспыт бурдуктара балачча үүнэн, көҕөрөн тахсыбыта көрүөххэ кэрэ.
Аара суолга уобалас салалтатыттан хоруупсуйаны, атын да быраабы кэһиилэри бохсор дэпэртээмэн салайааччыта А.Н. Коротаевы кытта эдэр саха киһитэ Г.Б. Борисов көрүстэ.
Кинилэр көмөлөрүнэн бэрэбиэркэлиир пуостары этэҥҥэ ааһан, Геническэйгэ тиийэбит. Бу былырыын биир бастакынан босхоломмут куорат. Куоракка туох барыта үлэлии турар, уулуссаҕа дьон элбэх. Сорох массыыналар урукку Украина нүөмэрин уларыта иликтэрэ көстөр.
Манна уобалас дьаһалта-тыгар А.С. Федотов Саха сириттэн сылдьар дьоннуун уобалас күбүрүнээтэрэ В.В. Сальдолыын көрүстэ. Сальдо былырыын атырдьах ыйыгар дьаатынан сүһүрдэн өлөрө сыспыттарын кэннэ, этэҥҥэ үтүөрбүт. Ол эрээри доруобуйата чөлүгэр саҥа түһэн эрэрэ көстөр.
Херсон баһылыга В.В. Сальдолыын көрсүһүү
Андрей Сандаминович киниэхэ Ил Дархан А.С. Николаев эҕэрдэтин тиэртэ, өрөспүүбүлүкэ туһунан, ДНР кытта сибээһи кэпсээтэ. Сальдо Айсен Сергеевиһи “биллиилээх киһи, биирдэ эмэ көрөөччүбүн, киниэхэ Херсон дьонуттан-сэргэтиттэн эҕэрдэтэ тиэрдиҥ” диэн, Ил Дархаммытын федеральнай кииҥҥэ улаханнык убаастыылларын эбии биллибит.
Сальдо этэринэн, Херсон уобалаһыгар т/х сайдыылаах, “биһиги Арассыыйа аҥаарын аһатар кыахтаахпыт” диир. Кини билигин эрэгийиэн Арассыыйаҕа саҥа киирэринэн, дьону кытта кэпсэтии, тыыннаах киһилии сибээс олохтонуута, биисинэһи сайыннарыы, гуманитарнай көмөнү аҕалыы боппуруостарынааҕар улахан суолталаах диир. Херсон уобалаһа биһигини кытта инникитин т/х сайыннарыыга, Саха сирин дьонун Хара, Азовскай муора кытылларыгар ураты килиимэттээх сирдэригэр сынньатыыга үлэлиэхтэрин сөп диэтэ.
Ити кэнниттэн сотору буолан баран Ил Дархан А.С. Николаев В.В. Сальдолыын Москубаҕа постпредство дьиэтигэр көрсөн кэпсэппиттэрэ. Барыллаан кэпсэтиинэн, уобалаһы босхолооһуҥҥа сылдьар дьоммутугар гуманитарнай көмө тиэрдэргэ итиннэ тирэх пуун арыллыытыттан саҕаланара былааннанар.
Херсоҥҥа А.С. Федотов эппитин курдук, быраастарбытын аҕалан үлэлэтиэхпитин сөп. Биир эмэ сонотуоруйдарын кэпсэтэн, уолаттар инники кирбииттэн кэлэн, аҕыйах күн эмтэнэн, доруобуйаларын тупсаран баралларын тэрийэр үчүгэй буолуо этэ. IT, цифровизация сайдыытыгар көмөлөһүөхпүтүн сөп. Ити курдук, саҥа эрэгийиэннэри кытта сыһыан саҥа таһымыгар тахсан биэриэ этибит.
Владимир СТЕПАНОВ.
