Үрдүк ситиһиилэрин биир төрүөтэ утумнаах эрчиллии уонна турнирга элбэхтик кыттыы дии саныыбын. Туох да диэбит иһин, оҕолорбут Арассыыйа, Дьобуруопа, аан дойду чөмпүйэнээттэригэр, өрөспүүбүлүкэ араас турнирыгар кытталлар аҕай. Сороҕор “бу оҕолор итиччэ элбэхтик күрэхтэһэр буоллахтарына, оскуолаҕа хаһан үөрэнэр баҕайыларай?” диэн санаталыыбын. Соҕуруунан-хотунан күрэхтэһэн, утарылаһааччыларын да, бэйэлэрин да өрүү тургута сылдьаллар. Бойобуой ностуруойдара сүрдээх.
Сөбүлүүр успуортарыгар күүскэ “ылларбыт” буолан, арааһа, тириэньэрэ да суох бэйэлэринэн дьарыктанар буоллахтара.
Дуобат литэрэтиирэтин туһунан
Саҥа көлүөнэ дуобатчыттары үүннэрэргэ Н.Н. Саввиновтан ураты Дуобат федерацията (урукку бэрэсидьиэн В.И. Птицын), “Рейтинг+” пиирмэ (И.М. Андросов) сүҥкэн үтүөлээхтэр. Иннокентий Михайлович 90-с сылларга дуобат сурунаалын, буклеттары таһаартарар, кинигэлэри хат бэчээттэтэр этэ.
Биир кэмҥэ “өрөспүүбүлүкэҕэ дуобакка аналлаах хаһыаты таһаарар буоллар” диэн санаабын этэ сылдьыбыттаахпын. Онуоха “ороскуотун сабыа суоҕа, сурутар киһи аҕыйах буолуо” диэн, ыраланан бараары гыммыппын сонно сойуппута. Кырдьык, оннук быһыылаах. Холобур, дуобакка түөрт кинигэни бэчээттэппитим да, “Дуобат умсулҕана” (2011 с.), “Сунтаар дуобатчыттара” (2016 с.) кинигэлэрбэр ким да кыһаммат курдук. Ырытыылаах баартыйата элбэх. Бэйэбэр син балачча баар. Кыра оҕолорго анаан, өссө биир кинигэ уруукапыһын бэлэмнээбитим. Ол гынан баран, онтубун тохтотон сылдьабын. Тоҕо диэтэххэ, аныгы оҕо сахалыы кинигэни аахпат, баҕар, өйдөөбөт да быһыылаах диэн санааттан. “Кыым” хаһыакка нэдиэлэ көтө-көтө, дуобакка аналлаах балаһа тахсара буоллар, төһө кэрэхсиэхтэрин билбит суох. Сүбэнэн үлэлээтэххэ, интэриэһинэй буолуон сөбө.
Биһиги дьоммут, тириэньэрдэр соҕурууҥҥулар босуобуйаларын (онтулара бэлэм диаграммалар) сыанатын кэрэйбэккэ атыылаһаллар.
Онон, баҕарбатаргын да, “эдэр дуобатчыттарбыт уу саха тыыннара суох дуу?” диэх санаа үөскүүр. Былыр (билигин даҕаны буолуо) кырааматаны хайаан да нууччалыы саҥаран туттараллара. Дьэ, ол ордук сыаналаах, күндү курдук буолара. “Наҕарааданы сахалыы саҥаран туттардахха, суолталаммат” диэн санаа баһыйара дуу?
Д.В. Сыромятников-Кэрэһиннээх
Дуобатчыт турнирга төһө кыаҕырбыта биллэр, онон күрэхтэһиини күүтэн, этэргэ дылы, кэтэҕэ көһүйэр. Дьэ, оччо күүтэр, ыраланар турнирбытын судьуйа иилиир-саҕалыыр. Судьуйабыт Саха сиригэр төһө элбэҕий?
Киэн тутта кэпсиир кэрэ киһибит Дмитрий Васильевич Сыромятников- Кэрэһиннээх – Арассыыйаҕа да, аан дойдуга да тарбахха баттанар арбыытыр. Дэгиттэр талааннаах спортсмен. Өрөспүүбүлүкэ спартакиадаларыгар көҥүл тустууга, хапсаҕайга, атах оонньуутугар, ытыыга, тиэннискэ, остуол оонньуутугар барытыгар кыттыбыта. Кыайтарбыта ахсааннаах. Дуобаты, саахыматы этэ да барыллыбат. Онтун ааһан оһуобай суруксут. Ити дьоҕура аан дойдутааҕы кылаастаах арбыытыр аатын ыларыгар олук охсубута чахчы. Физкультура учуутала эрдэҕинэ араас докумуону ып-ыраас буочарынан толороро, тэрийэр дьоҕурдааҕа. 70-с сыллартан өрөспүүбүлүкэҕэ судьуйалаабытынан барар. Успуорт бары көрүҥэр солбуллубат сэкирэтээр.
Сэбиэскэй Сойуус, Дьобуруопа, аан дойду күрэхтэһиилэригэр араас куоракка элбэхтэ судьуйалаабыта. 2004 сыллаахха «Аан дойду саамай бастыҥ арбыытыра» диэн үрдүк ааты иҥэрбиттэрэ. Дуобакка бэтэрээннэргэ аан дойду 4 төгүллээх призёра. Дуобат композициятыгар Сойууска ыытыллар куонкурустарга кыттан миэстэлэһэрэ. Эстонияҕа, Латвияҕа, Молдавияҕа, Украинаҕа, Узбекистаҥҥа, Польшаҕа үлэлэрэ бэчээттэммитэ.
Артыыһа, кэллиэксийэһитэ, булчута, отчута – биир туспа тиэмэ. Билигин 83 саастаах, чэгиэн-чэбдик. Соторутааҕыта кини туһунан “Кэрэ киһи Кэрэһиннээх“ диэн кинигэ таҕыста.
Н.А. Черёмкин-Байды
Аҕа табаарыһым, РФ үтүөлээх эколога Николай Афанасьевич Черёмкин-Байды, мин өйдүүрбүнэн, өрөспүүбүлүкэ чөмпүйэнээттэригэр 70-с сыллартан судьуйалаабыта. Сүрдээх быыччык, баартыйаҕын куһаҕан буочарынан толорбут буоллаххына, хайаан да саҥаттан суруйтарар буолара. Бириэмэҕэ ыктаран олорор, эбиитин долгуйбут дуобатчыт туох аанньа буочардаах буолуой? Дуобакка биир дойдулааҕа 1973 с. ССРС успуордун маастара буолбут Василий Жирков көҕүппүт. Кэлин, сааһыран баран, маастарга хандьыдаат нуорматын толорбута. Табаарыһым арааһы бары интэриэһиргиирэ. Устудьуон сылдьан (60-с сылларга) “Сэргэлээх уоттара” литэрэтиирэ түмсүүтүгэр, норуодунай худуоһунньук Э.Сивцевкэ дьарыктаммыт. Биирдэ, 1974 с. быһыылааҕа, Күөх Хонууга лүмэнээт иһэ олорон “төрөөбүт тылбыт кэхтэн эрэр” диэбитин өйдөөн хаалбыппын. И.Арбита “Долгуннар” диэн омуоньум ириипимэлээх бэйиэмэтиттэн балаччаны өйүттэн аахпытын сөхпүтүм.
Биир дьиктитэ диэн, кини дьиэтигэр хонон ааспыт дуобатчыттар – уонтан тахса киһи – успуорт маастара буолбут эбиппит. Оонньуу-көр кэриэтэ “миэхэ хоммут дьон бары маастар буолаллар“ диэбиттээх.
Москуба аатырбыт гроссмейстера, ССРС хас да төгүллээх чөмпүйүөнэ Н.В. Абациевы кытта 1995 сыллаахха хайдах оонньообутун көрүҥ.
Н.В. Абациев–Н.А. Черёмкин “Төннөн атастаһыы”
1.c3-d4 d6-c5 2.g3-h4 (1975 сыллаахха Н.Абациев бу оонньууга биһиэхэ сэминээр ыыппыттаах) c7-d6 3.h2-g3 b6-a5 4.d4:b6 a5:c7 5.a3-b4 f4-g5 6.h4:f6 g7:e5 7.b2-c3 h6-g5 (7...a7-b6 8.b6-a5 h8-g7=) 8.g3-f4 e5:g3 9.f2:f6 e7:g5 10.a1-b2 h8-g7 11.b2-a3 d6-e5 12.b6-a5 g7-h6 13.a3-b4 f8-e7 14.e1-f2 e3-f4 15.c3-d4 g5-h4 16.e3:g5 h4:f6 17.f2-g3 f6-g5 18.g1-f2 e7-f6 19.d2-e3 c7-b6 20.a5:c7 b8:d6 21.b4-c5 d6:b4 22.d4-e5 f6:d4 23.e3:a3 a7-b6 24.c1-d2 b6-c5 25.f2-e3 d8-c7 26.d2-c3 c7-b6 27.g3-f4 b6-a5 28.f4-e5 g5-h4 29.e3-f4 h4-g3! (1-кы ойууну көр. 29...c5-d4? 30.e5-d6!x) 30.f4:d2 h6-g5= Ньукулай Байды гроссмейстеры кытта ити курдук холкутук тэҥнэспитэ.

Дуобат композитора И.А. Васильев
Сахаҕа дуобат композициятынан утумнаахтык дьарыктанар киһи суох дии саныырым. Сыыспыт эбиппин. Уус Алдан Суоттутуттан төрүттээх Иван Алексеевич Васильев диэн мэхэньисээтэр, булчут идэлээх бэйэм бараллаам баар эбит. Маастарга хандьыдаат. Уонча сыллаахха эбитэ дуу, Дьокуускайга ССРС успуордун маастара Альбина Аргунова бирииһигэр оонньуу сылдьан билсибиппит. Онно “Дуобат – суолдьут сулуһум” (2012 с.) диэн кинигэтин бэлэхтээбитэ. Бу кинигэтигэр 40-ча сыл муспут матырыйаалын киллэрбит. Кэмбинээссийэ, этюд, концовка, араас ырытыы баар, өссө туспа лиискэ садаача оҥорбут этэ. Биир бэйэм, аньыыны тугун кистиэмий, садаачаны дьиҥнээх оонньууга маарыннаабат диэн, төрүт сөбүлээбэппин.

Уйбаан сэбиэскэй саҕана Латвияҕа тахсар “Дамбрете” сурунаалга, “Суворовский натиск” байыаннай хаһыакка композицияларын ыытан таһаартарар эбит. Дуобакка сыстарыгар гроссмейстер А.Азаров, маастар А.Бурнашев, биир дойдулааҕа, гроссмейстер П.Ушницкай көмө-имэ буолбуттар.
Билигин дойду да үрдүнэн композициянан дьарыктанар киһи суох быһыылаах. Урут итиннэ маастар аатын да иҥэрэр этилэр. И.А. Васильев икки кэмбинээссийэтин суоттааҥ. Хаартыскатын анныгар – эмиэ кэмбинээссийэ.


Геннадий ГУРЬЕВ, успуорт маастара.
(Ааптар тыла-өһө уларытыллыбата).
Сэҥээриилэр
a litte more on this subject? I'd be very grateful if
you could elaborate a little bit more. Cheers!
My blog post: الشحن من المانيا الى تركيا: http://b.o.nanz.ajhrw
write a litte more on this topic? I'd be very grateful if
you could elaborate a little bit more. Many thanks!
Here is my webpage ... تكاليف الشحن البحري: https://minecraftathome.com/minecrafthome/view_profile.php?userid=17215064
I'm using the same blog platform as yours and I'm having trouble finding one?
Thanks a lot!
my website :: شب اند شيب: http://frelancer.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www2k.biglobe.ne.jp%2F%7Ekao-nori%2Fjawanote.cgi%3Fpage%3D0%26url%3Dwww2K.biglobe.ne.jp%2F%257Ekao-nori%2Fjawanote.cgi%253Fpage%253D0%2526url%253Dwww.union.ic.ac.uk%2Frcc%2Ffellwanderers%2Fgallery%2Fmain.php%253Fg2_itemId%253D125
lot of things from it regarding blogging. thanks.
Here is my blog post :: كود إنشاء حساب شوب اند شيب مجانا بدلا من 45: https://beauval.co.uk/index.php/Important_Strategies_For_Possessing_Excellent_World_Travels
end.
Feel free to surf to my web blog :: بديل شوب اند شيب: https://www.scta.tokyo/index.php/Methods_For_Smarter_And_Less_Dangerous_Traveling_Anywhere_You_Go
I have learned lot of things from it regarding blogging.
thanks.
Here is my web blog; شوب اند شب: http://ironblow.bplaced.net/index.php?mod=users&action=view&id=1278786
lot more attention. I'll probably be returning to read more, thanks for the information!
Here is my web-site: خدمة شوب
آند شيب: https://legalacademy.net/blog/index.php?entryid=234657
own weblog and was curious what all is needed to get set up?
I'm assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
I'm not very web smart so I'm not 100% positive.
Any suggestions or advice would be greatly appreciated.
Appreciate it
Feel free to visit my page - dating Sites For Seniors: http://Moviescript.bplaced.net/index.php?title=User:GMJManuela
yet I never foud any interesting article like yours.
It's pretty worth enough for me. Personally, if all website owners and bloggers made good content as you did, the
net will be a lot more useful than ever before.
Also visit my webpage: find Love online: http://Ttlink.com/treyembry/all
truly remarkable for me.
Here is my blog: british senior Dating: http://lopezclean.com/yclas/au-pair/jewish-singles-over-50-4.html
Im really impressed by your site.
Hello there, You've performed an excellent job.
I will certainly digg it and personally suggest to my friends.
I am sure they'll be benefited from this site.
My blog - dating for single parents: https://images.google.com.mx/url?q=https://Www.breakoursilence.com/community/profile/dwaynemedina118/
due to it's nice articles or reviews
My blog post - Gay men dating Apps: https://my.cam7.com/external_link/?url=https://Www.Icsb.Edu.bd/home/
aware of. I say to you, I definitely get irked
while people think about worries that they plainly don't know about.
You managed to hit the nail upon the top and also defined
out the whole thing without having side effect , people can take a signal.
Will probably be back to get more. Thanks
Also visit my homepage what are the best dating apps for young
adults: http://event-photografie.de/index.php?mod=users&action=view&id=348047
be back again to read through more, thanks for
the information!
Look into my web-site: https://www.localgirlsonline.com/Local-girls-in-new-zealand.Php: https://mnwiki.org/index.php/How_My_Asian_Dating_Journey_Began
Its very well written; I love what youve got
to say. But maybe you could a little more in the way of content so
people could connect with it better. Youve got an awful lot of text for only having one
or 2 images. Maybe you could space it out better?
Feel free to surf to my blog post; Forest: https://vanburg.com/mw19/index.php/Internet_Online_Dating_Sites_That_Use_Divorced_People
brain that how a user can understand it. Thus that's why this post is great.
Thanks!
Feel free to surf to my website swinger
dating websites: http://Financial-Edu.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.swingerxxx.com%2Fswingers-dating-site-in-south-africa.html
a blog that's both equally educative and entertaining, and without a doubt, you have
hit the nail on the head. The problem is an issue that
too few folks are speaking intelligently about. I am very happy I stumbled across this in my
search for something relating to this.
Feel free to surf to my blog - Gay dating apps london: https://www.Geogood.com/pages2/redirect.php?u=https://Minecraftathome.com/minecrafthome/view_profile.php?userid=17818175
I'll make sure to bookmark it and come back
to learn extra of your useful information. Thanks for the post.
I'll certainly comeback.
Here is my blog post - Find love Online: https://Mnwiki.org/index.php/User:BettieHertzog
I'm having some small security problems with my latest blog and I
would like to find something more risk-free. Do you have any recommendations?
Feel free to visit my webpage; swinger dating website: http://officecity.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=www.searchingredirect.com%2F__media__%2Fjs%2Fnetsoltrademark.php%3Fd%3DSpikes-russia.com%252Fbitrix%252Frk.php%253Fgoto%253Dhttps%253A%252F%252FWww.Swingerxxx.com%252Fswingers-dating-site-in-ireland.html
Loook at my web blog - 롸쓰고 카지노: https://yrmnp.answerblogs.com/19394115/??????-???-????-????
bett of the cycle.
Review my webpage - 실시간 바카라사이트: https://yrmdd.wikilinksnews.com/4653643/???_??????_????
bonus, which we usually appreciate.
Feel free to surf to my homepage ... 카지노사이트추천: https://yrmll.total-blog.com/best-43777430
Feel free to visit my web blog 미수다알바: https://jomei.affiliatblogger.com/70616800/%eb%85%b8%eb%9e%98%eb%b0%a9%ec%95%8c%eb%b0%94-%ec%b6%94%ec%b2%9c-%ec%97%85%ec%86%8c%eb%a6%ac%ec%8a%a4%ed%8a%b8
momentum with onloine casinos.
Check out my page - 노래방 알바: https://www.exoltech.ps/blogs/post/29927
to navigate.
my homepage :: 레깅스알바: https://www.rolonet.com/blogs/178138/%ED%95%9C%EA%B5%AD-%EC%97%AC%EC%84%B1%EC%9D%98-%EB%B0%94-%EC%A7%81%EC%97%85-%EC%95%84%EB%A5%B4%EB%B0%94%EC%9D%B4%ED%8A%B8-%EC%95%BC%EA%B0%84-%EA%B7%BC%EB%AC%B4
shared this helpful info with us. Please stay us up to
date like this. Thank you for sharing.
Review my web site: Gay
Dating Apps London: http://www.gedankengut.one/index.php?title=Pulling_Women_The_Smart_Way_-_Get_Dates_Every_Night
I must spend some time studying more or understanding more.
Thanks for excellent information I used to be searching for this info for my mission.
My web site Erik: https://escartel.com/online-dating-tips-for-locating-local-adult-singles-2/
I've joined your feed and look forward to seeking more of your wonderful post.
Also, I've shared your website in my social networks!
My web blog dating review sites: https://livingbooksaboutlife.org/books/User:KarinF39072
I'll be sure to bookmark it and come back to read more of your useful info.
Thanks for the post. I'll definitely return.
Also visit my website Find love Online: https://livingbooksaboutlife.org/books/Dating_Tips_-_Six_Good_Suggestions_To_Succeed_In_Internet_Dating